HINDI (हिन्दी)
निम्नलिखित गद्यांश को पढ़े और अंत में पूछे गए दो प्रश्नों (141 एवं 142) के उत्तर दें :
कार्य का महत्त्व और उसकी सुंदरता उसके समय पर संपादित किए जाने पर ही है। अत्यंत सुघड़ता से किया हुआ कार्य भी यदि आवश्यकता के पूर्व न पूरा हो सके तो उसका किया जाना निष्फल ही होगा। चिड़ियों द्वारा खेत चुग लिए जाने पर यदि रखवाला उसकी सुरक्षा की व्यवस्था करे तो सर्वत्र उपहास का पात्र ही बनेगा। उसके देर से किए गए उद्यम का कोई मूल्य नहीं होगा। श्रम का गौरव तभी है जब उसका लाभ किसी को मिल सके।
-
जीवन में समय का महत्त्व क्यों है ?
- समय काम के लिए प्रेरणा देता है।
- समय पर किया गया काम सफल होता है।
- समय की लोग परवाह नहीं करते।
- समय बड़ा ही बलवान है।
Answer: (2) समय पर किया गया काम सफल होता है।
-
खेत का रखवाला उपहास का पात्र क्यों बनता है ?
- खेत में पौधे नहीं उगते।
- चिड़ियों का इंतज़ार करता रहता है।
- समय पर खेत की रखवाली नहीं करता।
- खेत पर मौजूद नहीं रहता।
Answer: (3) समय पर खेत की रखवाली नहीं करता।
-
निम्नलिखित में से किसी एक विकल्प में दो जातिवाचक संज्ञा शब्द दिए गए हैं। सही विकल्प की पहचान कीजिए:
- दूत, पिंजरा
- रोम, विचित्र
- ओर, बैठे
- हुई, खड़े
Answer: (1) दूत, पिंजरा
-
निम्नलिखित में से सही हर्षबोधक विस्मयादिबोधक शब्द लगाकर वाक्य को पूरा करें:
________ मुझे आपसे यही आशा थी।
- अरे!
- ना-ना!
- आह!
- शाबाश!
Answer: (4) शाबाश!
-
निम्नलिखित में से शुद्ध शब्द पहचानिए :
- बहुमूल्य
- बहुमुल्य
- बहुमुल्य
- बहुमूल्य
Answer: (1) बहुमूल्य
-
निम्नलिखित में से 'अँगूठा दिखाना' मुहावरे का सही प्रयोग किस वाक्य में हुआ है ?
- जब मोहन के अँगूठे पर चोट लगी तो उसने अपनी माँ को अँगूठा दिखाया।
- जब मोहन के अँगूठे पर चोट लगी तो उसने डॉक्टर को अँगूठा दिखाया।
- मोहन ने जब सोहन से पेंसिल माँगी तो सोहन ने उसे अँगूठा दिखा दिया।
- खेलते समय सोहन का अँगूठा गंदा हो गया तो उसने अँगूठा साफ करके मोहन को दिखाया।
Answer: (3) मोहन ने जब सोहन से पेंसिल माँगी तो सोहन ने उसे अँगूठा दिखा दिया।
-
'आज हम सभी मेट्रो रेल के द्वारा जाएँगे।' इस वाक्य में रेखांकित शब्दों में कौन-सा 'कारक' है ?
- कर्ता कारक
- करण कारक
- संप्रदान कारक
- संबोधन कारक
Answer: (2) करण कारक
-
'मैं जल्दी-जल्दी काम निपटाकर उसी चौराहे पर पहुँची।' इस वाक्य में आए सही 'क्रिया विशेषण' शब्द को चुनिए :
- में
- काम
- पहुँची
- जल्दी-जल्दी
Answer: (4) जल्दी-जल्दी
-
'इनके मुँह में हाथ मत डालना ________ दुर्घटना हो सकती है।' इस वाक्य में उचित योजक शब्द लगाकर रिक्त स्थान भरें :
- ताकि
- नहीं तो
- मानो
- और
Answer: (2) नहीं तो
-
निम्नलिखित में से 'हिडीव' पंजाबी शब्द का हिन्दी में सही अनुवाद क्या होगा ?
- उडीक
- उड़ना
- प्रतीक्षा
- प्रतिक्षा
Answer: (3) प्रतीक्षा
PUNJABI (ਪੰਜਾਬੀ)
ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਕਹਾਣੀ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ 121 ਤੋਂ 125 ਤੱਕ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦਿਓ :
ਪਿੰਡ ਦੇ ਚੌਕ ਵਿੱਚ ਖੂਬ ਭੀੜ ਇਕੱਠੀ ਹੋ ਗਈ। ਹਵਾ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ, ਹਰ ਕੋਈ ਸਾਲਾਨਾ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਰਮਾਨ, ਇੱਕ ਹੁਨਰਮੰਦ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣ ਵਾਲ਼ੇ ਨੇ ਆਪਣੀ ਚਮਕਦਾਰ ਨੀਲੀ ਪਤੰਗ ਦੀਆਂ ਤਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪਤੰਗ ਨੂੰ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਉਡਾਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਬਾਂਸ ਅਤੇ ਰੰਗੀਨ ਕਾਗਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਖ਼ੁਦ ਬਣਾਇਆ ਸੀ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਜੈਸਮੀਨ ਆਪਣੀ ਬਾਲਕੋਨੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠੀ ਸੀ, ਉਸ ਦੀ ਇੱਕ ਸਤਰੰਗੀ ਰੰਗ ਦੀ ਪਤੰਗ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਉੱਡ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੁਕਾਨ ਤੋਂ ਖ਼ਰੀਦਿਆ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਇਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਛੋਟਾ ਸੂਰਜੀ ਪੈਨਲ ਜੋੜਿਆ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਿਆ, ਜੈਸਮੀਨ ਦੀ ਪਤੰਗ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸਿਰਜਣਾਤਮਿਕਤਾ ਦੀ ਇੱਕ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਚਮਕਦੀ ਹੈ।
ਅਰਮਾਨ ਅਤੇ ਜੈਸਮੀਨ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਸੀ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਵਿਲੱਖਣ ਸਨ। ਅਰਮਾਨ ਦੀ ਪਤੰਗ ਉਸ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ, ਜਦੋਂਕਿ ਜੈਸਮੀਨ ਦੀ ਪਤੰਗ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਮੀਲਾਂ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਪਤੰਗਾਂ ਇੱਕੋ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਉੱਡਦੀਆਂ ਸਨ, ਇੱਕ ਸਾਂਝੇ ਜਨੂੰਨ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ।
-
ਅਰਮਾਨ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਪਤੰਗ ਕਿੱਥੋਂ ਮਿਲੀ ?
- ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੁਕਾਨ ਤੋਂ ਖ਼ਰੀਦਿਆ ਸੀ
- ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਬਣਾਇਆ
- ਇੱਕ ਦੋਸਤ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ
- ਉਸ ਦੀ ਭੈਣ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ
Answer: (2) ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਬਣਾਇਆ
-
ਜੈਸਮੀਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਤੰਗ ਵਿੱਚ ਸੋਲਰ ਪੈਨਲ ਕਿਉਂ ਜੋੜਿਆ?
- ਇਸ ਦੇ ਉੱਚਾ ਉੱਡਣ ਲਈ
- ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਰੰਗੀਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ
- ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ
- ਮੁਕਾਬਲਾ ਜਿੱਤਣ ਲਈ
Answer: (3) ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ
-
ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ਾ ਕੀ ਹੈ ?
- ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਰਵਾਇਤੀ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ
- ਪੇਂਡੂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਜੀਵਨ ਵਿਚਕਾਰ ਟਕਰਾਅ
- ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਦੀ ਰੌਣਕ
- ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਨਿੱਜੀ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਜੋ ਇੱਕੋ ਗਤੀਵਿਧੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ
Answer: (4) ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਨਿੱਜੀ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਜੋ ਇੱਕੋ ਗਤੀਵਿਧੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ
-
ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਦਾ ਲੇਖਕ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਕੀ ਹੈ?
- ਦਿਖਾਉਣਾ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬੱਚੇ ਇੱਕੋ ਸ਼ੌਕ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਨ
- ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਉਣਾ ਕਿ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਵਾਲ਼ੇ ਪਤੰਗ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਉਣੇ ਹਨ
- ਸਮਝਾਉਣਾ ਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕ ਸ਼ਹਿਰ ਨਾਲੋਂ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਕਿਉਂ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ
- ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕਰਵਾਏ ਗਏ ਸਲਾਨਾ ਪਤੰਗ-ਉਡਾਣ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣਾ
Answer: (1) ਦਿਖਾਉਣਾ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬੱਚੇ ਇੱਕੋ ਸ਼ੌਕ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਨ
-
ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਕਥਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜਾ ਝੂਠ ਹੈ?
- ਜੈਸਮੀਨ ਨੂੰ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਸੀ
- ਅਰਮਾਨ ਅਤੇ ਜੈਸਮੀਨ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਸੀ ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਵੱਖਰਾ ਸੀ
- ਅਰਮਾਨ ਨੇ ਪਤੰਗ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ
- ਸਾਲਾਨਾ ਪਤੰਗ ਉਡਾਉਣ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਮਾਗਮ ਸੀ
Answer: (3) ਅਰਮਾਨ ਨੇ ਪਤੰਗ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ
-
ਵਸਤੂਵਾਚਕ ਨਾਂਵ ਦੀ ਪਛਾਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ :
- ਇਹ ਕਿਸੇ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ
- ਇਹ ਇਕੱਠ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ
- ਇਹ ਤੋਲੀਆਂ ਜਾਂ ਮਿਣੀਆਂ ਜਾ ਸਕਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
- ਇਹ ਅਦ੍ਰਿਸ਼ ਭਾਵਾਂ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ
Answer: (3) ਇਹ ਤੋਲੀਆਂ ਜਾਂ ਮਿਣੀਆਂ ਜਾ ਸਕਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
-
ਜੋੜਨੀ (-) ਵਿਸਰਾਮ-ਚਿੰਨ੍ਹ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿੱਥੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
- ਇੱਕੋ ਹੀ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਦੁਹਰਾਅ ਸਮੇਂ
- ਇੱਕੋ ਅਰਥ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਸਮੇਂ
- ਵਿਰੋਧੀ ਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਸਮੇਂ
- ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰੇ
Answer: (4) ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰੇ
-
ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸਹੀ ਵਾਕ ਵਿਉਂਤ ਕੀ ਹੈ?
- ਕਰਤਾ + ਕਰਮ + ਕਿਰਿਆ
- ਕਰਮ + ਕਿਰਿਆ + ਕਰਤਾ
- ਕਿਰਿਆ + ਕਰਤਾ + ਕਰਮ
- ਕਰਤਾ + ਕਿਰਿਆ + ਕਰਮ
Answer: (1) ਕਰਤਾ + ਕਰਮ + ਕਿਰਿਆ
-
'ਹ', 'ਰ' ਅਤੇ 'ਵ' ਕਿਹੜੇ ਅੱਖਰ ਹਨ?
- ਲਗਾਖਰ
- ਦੁੱਤ ਅੱਖਰ
- ਸ੍ਵਰ
- ਨਾਸਕੀ
Answer: (2) ਦੁੱਤ ਅੱਖਰ
-
'ਅੱਖਾਂ ਚੁਰਾਉਣਾ' ਮੁਹਾਵਰੇ ਦਾ ਸਹੀ ਅਰਥ ਚੁਣੋ :
- ਗੁੱਸਾ ਕਰਨਾ
- ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਾ ਬੁਲਾਉਣਾ
- ਸ਼ਰਮ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ
- ਉਪਰੋਕਤ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਨਹੀਂ
Answer: (3) ਸ਼ਰਮ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ
ENGLISH (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ)
Read the following passage to answer the questions (131-134) that follow:
Mumbai, the financial capital of India, is a city of contrasts. From the luxurious hotels and malls to the crowded streets and slums. Mumbai is a city that is full of life and energy. The city is home to the famous Bollywood film industry and its streets are filled with the sound of music and laughter. Mumbai is also a city with a rich history, with landmarks such as the Gateway of India and the Chhatrapati Shivaji Terminus. The city's diverse population, with people from all over India and the world, makes it a fascinating place to visit and explore. From the delicious street food to the beautiful beaches, Mumbai has something to offer for everyone.
-
What is the main idea of the passage?
- Mumbai is a city with a poor culture.
- Mumbai is a city with a diverse population and vibrant atmosphere.
- Mumbai is a city with only modern amenities.
- Mumbai is a city with no significant landmarks or attractions.
Answer: (2) Mumbai is a city with a diverse population and vibrant atmosphere.
-
What is a characteristic of Mumbai?
- It is a city that is full of life and energy.
- It is a city with no energy or life.
- It is a city with only one type of culture.
- It is a city with no historical landmarks.
Answer: (1) It is a city that is full of life and energy.
-
How would you describe the city's beaches?
- They are crowded and polluted.
- They are clean and well-maintained.
- They are a source of entertainment for the city's residents.
- They are a reflection of the city's cultural diversity.
Answer: (3) They are a source of entertainment for the city's residents.
-
What would you do if you were visiting Mumbai and wanted to experience the city's vibrant music scene?
- Visit the Gateway of India
- Attend a Bollywood film shoot
- Explore the city's street food scene
- Visit a local music venue
Answer: (4) Visit a local music venue
-
A person who is under the age of 18 is
- Minor
- Adult
- Child
- Infant
Answer: (1) Minor
-
Which of the following is a comparative adjective?
- Happy
- Happiest
- Happier
- Happiness
Answer: (3) Happier
-
Identify the correct form of the verb in the past perfect continuous tense for the sentence:
"They........... for three hours before they took a break."
- were studying
- study
- studied
- had been studying
Answer: (4) had been studying
-
Choose the correct passive voice for the given sentence:
The manager wrote the report.
- The report wasn't written.
- The report was written by the manager.
- The report has been written.
- The report is written.
Answer: (2) The report was written by the manager.
-
Identify the part of speech of the underlined word in the given sentence:
The new employee was very efficient.
- Verb
- Adverb
- Adjective
- Noun
Answer: (2) Adverb
-
What is the antonym of "Noble" in the context of the following sentence?
The knight was known for his noble deeds and selflessness.
- Honorable
- Brave
- Dishonorable
- Humble
Answer: (3) Dishonorable
