ਵਿਗਿਆਨ (Science)
ਸ਼੍ਰੇਣੀ — ਦਸਵੀਂ (2025-26)
ਸਮਾਂ: 3 ਘੰਟੇ
ਲਿਖਤੀ: 80 ਅੰਕ
ਕੁੱਲ ਪ੍ਰਸ਼ਨ: 30
ਨਿਰਦੇਸ਼/ਅੰਕ ਵੰਡ
ਕੁੱਲ 30 ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅੰਕ ਵੰਡ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ:
-
16 ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ਹਰ ਇੱਕ 1 ਅੰਕ) = 16 ਅੰਕ
-
14 ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ਕੋਈ 14 ਵਿੱਚੋਂ) (ਹਰ ਇੱਕ 2 ਅੰਕ) = 28 ਅੰਕ
-
7 ਮੱਧਮ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ਕੋਈ 7 ਵਿੱਚੋਂ) (ਹਰ ਇੱਕ 3 ਅੰਕ) = 21 ਅੰਕ
-
3 ਲੰਬੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ (ਕੋਈ 3 ਵਿੱਚੋਂ) (ਹਰ ਇੱਕ 5 ਅੰਕ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਛੋਟ ਸਹਿਤ) = 15 ਅੰਕ
ਹਿੱਸਾ A — ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ (16 x 1 = 16 ਅੰਕ)
(ਹਰੇਕ ਦਾ ਉੱਤਰ ਜ਼ਰੂਰੀ)
-
ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਕੈਟਾਇਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿੰਨੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨ ਗੁਆਉਂਦੇ ਹਨ?
-
(A) ਇੱਕ
-
(B) ਦੋ
-
(C) ਤਿੰਨ
-
(D) ਚਾਰ
-
-
ਕਲੋਰ-ਐਲਕਲੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੌਰਾਨ ਐਨੋਡ 'ਤੇ ਕਿਹੜੀ ਗੈਸ ਜਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?
-
(A) H₂
-
(B) Cl₂
-
(C) O₂
-
(D) CO₂
-
-
ਜੇ ਲੈਂਜ਼ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ +3.0 D ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਕਿਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਲੈਂਜ਼ ਹੈ?
-
(A) ਅਵਤਲ ਲੈਂਜ਼
-
(B) ਉਤਲ (ਕਨਵੈਕਸ) ਲੈਂਜ਼
-
(C) ਅਪਸਾਰੀ ਲੈਂਜ਼
-
(D) ਸਮਤਲ ਕাঁচ
-
-
ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਵਸਤੂ ਨੂੰ ਅਵਤਲ ਦਰਪਣ ਦੇ ਕੇਂਦਰ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ ਕਿੱਥੇ ਬਣਦਾ ਹੈ?
-
(A) ਫੋਕਸ ’ਤੇ
-
(B) ਅਨੰਤ ’ਤੇ
-
(C) ਕੇਂਦਰ ’ਤੇ
-
(D) ਦਰਪਣ ਦੇ ਪਿੱਛੇ
-
-
m = +1 ਸੰਕੇਤ ਕਿਸ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ?
-
(A) ਵਾਸਤਵਿਕ ਅਤੇ ਉਲਟਾ
-
(B) ਅਭਾਸੀ ਅਤੇ ਸਿੱਧਾ
-
(C) ਵਾਸਤਵਿਕ ਅਤੇ ਸਿੱਧਾ
-
(D) ਅਭਾਸੀ ਅਤੇ ਉਲਟਾ
-
-
ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਪਰਖਣ ਲਈ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਹੜੇ ਮਾਪਦੰਡ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ?
-
(A) ਗਤੀ
-
(B) ਵਿਕਾਸ
-
(C) ਸਾਹ-ਕਿਰਿਆ (ਰੈਸਪੀਰੇਸ਼ਨ)
-
(D) ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰੇ
-
-
ਉਹ ਅੰਗ ਜੋ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਖੂੰਨ ਨੂੰ ਛਾਣ ਕੇ ਮਲ-ਤਿਆਗ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਦੇ ਹਨ:
-
(A) ਜਿਗਰ
-
(B) ਦਿਲ
-
(C) ਗੁਰਦੇ
-
(D) ਫੇਫੜੇ
-
-
ਲੇਸ਼ਮੇਨੀਆ (Leishmania) ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਜਨਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਿਹੜੀ ਹੈ?
-
(A) ਬਡਿੰਗ (Budding)
-
(B) ਬਹੁ-ਖੰਡਨ (Multiple Fission)
-
(C) ਦੋ-ਖੰਡਨ (Binary Fission)
-
(D) ਖੰਡਨ (Fragmentation)
-
-
ਸੋਚ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਦਿਮਾਗ ਦਾ ਮੁੱਖ ਹਿੱਸਾ ਕਿਹੜਾ ਹੈ?
-
(A) ਪਿਛਲਾ ਦਿਮਾਗ
-
(B) ਮੱਧ ਦਿਮਾਗ
-
(C) ਅਗਲਾ ਦਿਮਾਗ
-
(D) ਸੁਖਮਨਾ ਨਾਡੀ
-
-
ਲਹੂ-ਗੇੜ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਡਬਲ ਸਰਕुलेਸ਼ਨ (Double Circulation) ਕਿਸ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?
-
(A) ਪੌਦਿਆਂ ਵਿੱਚ
-
(B) ਜਲ-ਚਰ ਜੀਵਾਂ ਵਿੱਚ
-
(C) ਮਨੁੱਖਾਂ/ਪੰਛੀਆਂ ਵਿੱਚ
-
(D) ਇੱਕ-ਕੋਸ਼ਿਕਾ ਜੀਵਾਂ ਵਿੱਚ
-
-
ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਰੇਖਾਵਾਂ (magnetic field lines) ਬਾਰੇ ਕਿਹੜਾ ਬਿਆਨ ਸਹੀ ਹੈ?
-
(A) ਉਹ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਕੱਟਦੀਆਂ ਹਨ
-
(B) ਉਹ ਉੱਤਰੀ ਧ੍ਰੁਵ ਤੋਂ ਦੱਖਣੀ ਧ੍ਰੁਵ ਤੱਕ ਬਾਹਰੋਂ ਸਫਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ
-
(C) ਉਹ ਬੰਦ ਵਕਰ (closed curves) ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ
-
(D) ਚੁੰਬਕ ਦੇ ਅੰਦਰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਦਿਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ
-
-
ਇੱਕ экੋਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਉਰਜਾ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
-
(A) ਦੋ-ਪੱਖੀ
-
(B) ਚੱਕਰੀ
-
(C) ਬਹੁ-ਪੱਖੀ
-
(D) ਇੱਕ-ਦਿਸ਼ਾ (one-way)
-
-
ਕਿਹੜਾ ਪਦਾਰਥ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੁਆਰਾ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਅਪਘਟਿਤ (biodegradable) ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ?
-
(A) ਪੇਪਰ
-
(B) ਲੱਕੜੀ
-
(C) ਪਲਾਸਟਿਕ
-
(D) ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਛਿਲਕੇ
-
-
ਬਿਜਲੀ ਸਰਕਟ ਵਿੱਚ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਕੀ (open plug key) ਨੂੰ ਕਿਹੜੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ਨਾਲ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
-
(A) —
-
(B) (.)
-
(C) (@)
-
(D) ਉਪਰੋਕਤ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਨਹੀਂ
-
-
ਕਿਸ ਘੋਲ ਦੀ pH 7 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਰ 14 ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?
-
(A) ਬਲਵੰਤ ਤੇਜ਼ਾਬੀ
-
(B) ਕਮਜ਼ੋਰ ਤੇਜ਼ਾਬ
-
(C) ਬਲਵੰਤ ਖਾਰਾ
-
(D) ਕਮਜ਼ੋਰ ਖਾਰਾ
-
-
ਸੂਰਜੀ ਊਰਜਾ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਭਾਗ ਪੌਦਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਭੋਜਨ-ਉਰਜਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
-
(A) 1%
-
(B) 10%
-
(C) 0.1%
-
(D) 0.01%
-
ਹਿੱਸਾ B — ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ (14 x 2 = 28 ਅੰਕ)
(ਹਰ ਉੱਤਰ 30–40 ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ)
-
ਰਸਾਇਣਕ ਸਮੀਕਰਨ ਵਿੱਚ (g), (l), (aq) ਅਤੇ (s) ਕੀ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ?
-
ਧਾਤਾਂ ਦੇ ਤੇਜ਼ਾਬ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਨ 'ਤੇ ਕਿਹੜੀ ਗੈਸ ਬਣਦੀ ਹੈ? ਉਦਾਹਰਣ ਦਿਓ।
-
ਕੀੜੀ ਦੇ ਡੰਗ (insect sting) ਵਿੱਚ ਕਿਹੜਾ ਤੇਜ਼ਾਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਰਦ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ?
-
ਸੋਡੀਅਮ, ਪੋਟੈਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਆਇਓਡੀਨ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸ ਤੱਤ ਨੂੰ ਚਾਕੂ ਨਾਲ ਕੱਟਿਆ ਨਹੀ ਜਾ ਸਕਦਾ?
-
ਪਿੱਤਲ ਅਤੇ ਤੰਬੇ ਦੇ ਬਰਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦਹੀਂ ਅਤੇ ਖੱਟੇ ਖਾਣੇ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਰੱਖੇ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ?
-
ਭੌਤਿਕ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਈਥਾਨੋਲ ਅਤੇ ਐਸਟਿਕ ਐਸਿਡ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਅੰਤਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?
-
ਆਕਸੀਜਨ ਦੇ ਪਰਮਾਣੂਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬੰਧਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
-
ਅਚਾਨਕ ਕਿਰਿਆ (sudden action) ਕਾਰਨ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਅਕੜਨ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?
-
ਆਇਓਡੀਨ-ਯੁਕਤ ਲੂਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਕਿਉਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?
-
ਇੱਕ ਅਵਤਲ ਲੈਂਜ਼ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ -1.25 D ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਫੋਕਸ ਦੂਰੀ ਕਿਵੇਂ ਗਣਨਾ ਕਰੋ।
-
ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਅੱਖ ਕਿੰਨੇ ਦੂਰੇ ਤੱਕ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਸਪਸ਼ਟ ਦੇਖ ਸਕਦੀ ਹੈ?
-
ਕਿਸ ਘੋਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਾ ਖਿੰਡਣਾ (scattering) ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ?
-
ਇੱਕ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਰੇਖਾ ਦਾ ਉਹ ਗੁਣ ਦੱਸੋ ਜੋ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਬੰਦ ਵਕਰ ਹੈ।
ਹਿੱਸਾ C — ਮੱਧਮ ਉੱਤਰ (7 x 3 = 21 ਅੰਕ)
(ਹਰ ਉੱਤਰ 30–50 ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ)
-
ਫੈਰਸ ਸਲਫੇਟ ਦੇ ਸਫੇਦ ਕ੍ਰਿਸਟਲਾਂ ਨੂੰ ਗਰਮ ਕਰਨ 'ਤੇ ਰੰਗ ਅਤੇ ਗੰਧ ਵਿੱਚ ਕੀ ਬਦਲਾਅ ਹੁੰਦੇ ਹਨ? ਇਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਸਾਇਣਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ?
-
ਕਠੋਰ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸਾਬਣ ਨਾਲ ਮਿਲਾਉਣ 'ਤੇ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਅਵਖੇਪ (scum) ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰੋ।
-
ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਲਹੂ-ਗੇੜ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਡਬਲ ਸਰਕुलेਸ਼ਨ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰੋ।
-
ਪੌਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੋਟੋਟ੍ਰੋਪਿਜ਼ਮ (Phototropism) ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
-
ਜੇ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ trophic level ਦੇ ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਈਏ ਤਾਂ ਵਾਤਾਵਰਨ 'ਤੇ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਣਗੇ?
-
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੇ ਵਿਖੇਪਣ (dispersion) ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦਿਓ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਮੁੜਨ ਵਾਲੇ ਰੰਗ ਕਿਹੜੇ ਹਨ?
-
ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨ ਡੌਟ (Lewis) ਰਚਨਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ CH₄ (ਮੀਥੇਨ) ਦਾ ਬਣਤਰ ਦੱਸੋ।
ਹਿੱਸਾ D — ਲੰਬੇ ਉੱਤਰ (3 x 5 = 15 ਅੰਕ)
(ਅੰਦਰੂਨੀ ਛੋਟ ਸਹਿਤ)
-
(A) ਮਹਾਵਾਰੀ (Menstruation) ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?
OR
(B) ਪਰਾਗਣ (Pollination) ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਚੇਣ (Fertilisation) ਵਿੱਚ ਕੀ ਅੰਤਰ ਹੈ?
ਜਾਂ
ਮਨੁੱਖੀ ਪાચਨ-ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਲੇਬਲ ਕੀਤਾ ਚਿੱਤਰ ਬਣਾਓ। -
(A) ਐਮਫੋਟੈਰਿਕ ਆਕਸਾਈਡ ਕੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ? ਦੋ ਉਦਾਹਰਣ ਲਿਖੋ.
OR
(B) ਨਿਕਾਸਣ (Extraction) ਦੌਰਾਨ ਕਾਰਬੋਨੇਟ ਅਤੇ ਸਲਫਾਈਡ ਅਛੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਧਾਤਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਕਸਾਈਡਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਬਦਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਉਦਾਹਰਨ ਸਮੇਤ ਸਪਸ਼ਟੀਕਰਨ.
ਜਾਂ
(C) ਲੋਹੇ ਨੂੰ ਜੰਗ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਦੋ ਤਰੀਕੇ ਲਿਖੋ. -
(A) ਇੱਕ ਅਗਿਆਤ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਦੇ ਸਿਰਿਆਂ 'ਤੇ 12 V ਦੀ ਬੈਟਰੀ ਲਗਾਉਣ 'ਤੇ ਸਰਕਟ ਵਿੱਚ 2.5 mA ਧਾਰਾ ਬਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਦਾ ਮੁੱਲ ਨਿਕਾਲੋ।
ਜਾਂ
(B) ਤੁਸੀਂ 6 Ω ਦੇ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੋੜੋਗੇ ਤਾਂ ਜੋ ਕੁੱਲ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ 4 Ω ਬਣੇ? (ਡਾਇਗ੍ਰਾਮ ਸਮੇਤ)
