PSEB ਜਮਾਤ 8ਵੀਂ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਸਤੰਬਰ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਨਮੂਨਾ ਪੇਪਰ - ਸੈੱਟ 1
ਕੁੱਲ ਅੰਕ: 80
ਭਾਗ-ਓ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ: ਹਰੇਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1 ਅੰਕ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। 10 × 1 = 10 ਅੰਕ
ਭਾਗ-ਅ ਵਸਤੁਨਿਸ਼ਠ ਪ੍ਰਸ਼ਨ: ਹਰੇਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1 ਅੰਕ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। 10 × 1 = 10 ਅੰਕ
ਭਾਗ-ੲ: ਹਰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3 ਅੰਕ ਦਾ — 6 × 3 = 18 ਅੰਕ
ਭਾਗ-ਸ: ਕੁੱਲ 4 ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹੋਣਗੇ (100% ਅੰਦਰੂਨੀ ਛੋਟ) — 5 × 4 = 20 ਅੰਕ
ਭਾਗ-ਹ: ਸਰੋਤ ਅਧਾਰਤ ਪ੍ਰਸ਼ਨ: 2 × 6 = 12 ਅੰਕ
ਭਾਗ-ਕ: ਨਕਸ਼ਾ ਕਾਰਜ — ਹਰੇਕ ਸਥਾਨ ਲਈ 1 ਅੰਕ। 10 × 1 = 10 ਅੰਕ
ਭਾਗ-ੳ: ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ (Multiple Choice Questions)
ਇਸ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਭੂਗੋਲ, ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਸ਼ਾਸਤਰ ਤੋਂ ਮਿਲਾਕੇ 10 ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹੋਣਗੇ। ਹਰੇਕ 1 ਅੰਕ। (10 × 1 = 10 ਅੰਕ)
- ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜਾ ਜੀਵ ਸਾਧਨ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ?
- ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲਗਭਗ 45% ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?
- ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸਾਧਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜਾ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਨਹੀਂ ਹੈ?
- ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ 1773 ਈ. ਵਿੱਚ ਕਿਹੜਾ ਐਕਟ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ?
- ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਸੂਤੀ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਉਦਯੋਗ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ?
- ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਕਾਲ ਦਾ ਆਰੰਭ ਕਦੋਂ ਹੋਇਆ?
- ਲਾਰਡ ਡਲਹੌਜ਼ੀ ਨੇ ਆਪਣੀ 'ਲੈਪਸ ਦੀ ਨੀਤੀ' ਅਧੀਨ ਕਿਹੜੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਮਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ?
- ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਮਸੌਦਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕੌਣ ਸਨ?
- ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਕਿਹੜੇ ਅਨੁਛੇਦ ਵਿੱਚ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਛੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ?
- ਰਾਜ ਸਭਾ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਕਿੰਨੇ ਮੈਂਬਰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ?
ਭਾਗ-ਅ: ਵਸਤੁਨਿਸ਼ਠ ਪ੍ਰਸ਼ਨ (Objective Questions)
ਇਸ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਖਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ, ਸਹੀ/ਗਲਤ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ/ਇੱਕ ਵਾਕ ਦੇ ਉੱਤਰ ਹਨ — ਕੁੱਲ 10 ਪ੍ਰਸ਼ਨ। (10 × 1 = 10 ਅੰਕ)
- ਖਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ: ਮਿੱਟੀ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰਲੀ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਪਰਤ ਹੈ ਜਿਹੜੀ ਮੂਲ ਚੁੱਟਾਨਾਂ ਦੇ ਟੁੱਟਣ-ਭੱਜਣ, ਜਲਵਾਯੂ, ਜੀਵਾਂ ਅਤੇ ਰੁੱਖ-ਬੂਟਿਆਂ ਦੇ ਗਲਣ-ਸੜਨ ਆਦਿ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਅਸਰ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ।
- ਸਹੀ/ਗਲਤ: ਕੋਲਾ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸਾਧਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
- ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ/ਇੱਕ ਵਾਕ: ਖਣਿਜ ਪਦਾਰਥ ਕਿੱਥੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ? (ਲਿਖੋ)
- ਖਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ: ਪਲਾਸੀ ਦੀ ਲੜਾਈ 23 ਜੂਨ __________ ਈ. ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਨਵਾਬ ਸਿਰਾਜ-ਉਦ-ਦੌਲਾ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਈ।
- ਸਹੀ/ਗਲਤ: ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਰੈਗੂਲੇਟਿੰਗ ਐਕਟ 1773 ਈ. ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
- ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ/ਇੱਕ ਵਾਕ: ਨੀਲ ਵਿਦਰੋਹ ਕਿਹੜੇ ਦੋ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਸੀ? (ਲਿਖੋ)
- ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ/ਇੱਕ ਵਾਕ: 1857 ਦੇ ਵਿਦਰੋਹ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਦੱਸੋ।
- ਖਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ: ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ 2 ਸਾਲ __________ ਮਹੀਨੇ 18 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
- ਸਹੀ/ਗਲਤ: ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ 42ਵੀਂ ਸੋਧ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ 'ਚ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਅਤੇ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਸ਼ਬਦ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ।
- ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ/ਇੱਕ ਵਾਕ: ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦਿਓ।
ਭਾਗ-ੲ: ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਕੁੱਲ 6 ਪ੍ਰਸ਼ਨ — ਹਰੇਕ 3 ਅੰਕ। (6 × 3 = 18 ਅੰਕ)
- ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਲਿਖੋ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਾਈਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੋਈ ਤਿੰਨ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਦੱਸੋ। 3 ਅੰਕ
- ਪਾਣੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੋਮਿਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਲਿਖੋ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਕੋਈ ਦੋ ਢੰਗ ਦੱਸੋ। 3 ਅੰਕ
- ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋਹਰੀ ਸ਼ਾਸਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਸਮਝਦੇ ਹੋ? 3 ਅੰਕ
- ਨੀਲ ਵਿਦਰੋਹ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਸਮਝਦੇ ਹੋ? ਇਹ ਕਿਹੜੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਸੀ? 3 ਅੰਕ
- ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ ਕੀ ਹੈ? ਇਸਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦੇ ਕੋਈ ਦੋ ਬਿੰਦੂ ਦੱਸੋ। 3 ਅੰਕ
- ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੋਈ ਤਿੰਨ ਮੌਲਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਲਿਖੋ। 3 ਅੰਕ
ਭਾਗ-ਸ: ਵੱਡੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਕੁੱਲ 4 ਪ੍ਰਸ਼ਨ — ਹਰੇਕ 5 ਅੰਕ (100% ਅੰਦਰੂਨੀ ਛੋਟ). (4 × 5 = 20 ਅੰਕ)
- ਸ਼ਕਤੀ ਸਾਧਨ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਹਨ? ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਕੀ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ? ਕੋਲਾ ਅਤੇ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਪੂਰਵਕ ਲਿਖੋ। 5 ਅੰਕ
ਜਾਂ
ਕੁਦਰਤੀ ਬਨਸਪਤੀ ਤੋਂ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਕੀ-ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਬਚਾਅ ਅਤੇ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੀ-ਕੀ ਕਦਮ ਉਠਾਏ ਹਨ? 5 ਅੰਕ - 1857 ਈ. ਦੇ ਵਿਦਰੋਹ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਦੇ ਕੀ ਕਾਰਨ ਸਨ? ਵਿਸਥਾਰਪੂਰਵਕ ਵਰਣਨ ਕਰੋ। 5 ਅੰਕ
ਜਾਂ
19ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਲਘੂ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੇ ਪਤਨ ਦੇ ਕੀ ਕਾਰਨ ਸਨ? 5 ਅੰਕ - ਸਥਾਈ ਬੰਦੋਬਸਤ ਕੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਕੀ ਆਰਥਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਏ? 5 ਅੰਕ
ਜਾਂ
ਲਾਰਡ ਡਲਹੌਜ਼ੀ ਦੁਆਰਾ ਅਪਣਾਏ ਗਏ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਢੰਗਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰੋ। 5 ਅੰਕ - ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਕਰੋ। 5 ਅੰਕ
ਜਾਂ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੰਸਦੀ ਸ਼ਾਸਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਕਿਉਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ? ਇਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰੋ। 5 ਅੰਕ
ਭਾਗ-হ: ਸਰੋਤ ਅਧਾਰਤ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਕੁੱਲ 2 ਪ੍ਰਸ਼ਨ — ਹਰੇਕ 6 ਅੰਕ. (2 × 6 = 12 ਅੰਕ)
- ਸਰੋਤ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ:
- (a) ਰਾਣੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਬਾਈ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਂ ਕੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਕਿੱਥੇ ਪੈਦਾ ਹੋਈ? 2 ਅੰਕ
- (b) ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕਿਸ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਕੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀ ਸੀ? 2 ਅੰਕ
- (c) ਉਸ ਨੇ ਕਿਸ ਵਿਦਰੋਹ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਕਦੋਂ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਈ? 2 ਅੰਕ
- ਸਰੋਤ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ:
- (a) ਵਿਤਕਰੇ ਕਿਸ-ਕਿਸ ਆਧਾਰਾਂ 'ਤੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ? ਕੋਈ ਦੋ ਉਦਾਹਰਣ ਦਿਓ। 2 ਅੰਕ
- (b) ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਕਿਵੇਂ ਵਧਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ? 2 ਅੰਕ
- (c) ਮੀਡੀਆ ਰਾਹੀਂ ਸਮਾਨਤਾ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਕਿਵੇਂ ਫੈਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਕਿਉਂ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹਨ? 2 ਅੰਕ
ਭਾਗ-ਕ: ਨਕਸ਼ਾ ਕਾਰਜ (Map Work)
ਕੁੱਲ 10 ਨਿਸ਼ਾਨ — ਹਰੇਕ 1 ਅੰਕ. (10 × 1 = 10 ਅੰਕ)
- ਨਰਮਦਾ ਨਦੀ ਦਰਸਾਓ।
- ਗੰਗਾ ਨਦੀ ਦਰਸਾਓ।
- ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਨਦੀ ਦਰਸਾਓ।
- ਕਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਇੱਕ ਰਾਜ ਦਰਸਾਓ।
- ਜਲੌਢੀ ਮਿੱਟੀ ਵਾਲਾ कोई ਇਕ ਰਾਜ ਦਰਸਾਓ।
- ਰਣਜੀਤ ਸਾਗਰ ਡੈਮ ਦਰਸਾਓ।
- ਕੱਚਾ ਲੋਹા ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਇੱਕ ਰਾਜ ਦਰਸਾਓ।
- ਕਾਲੀਕਟ (ਵਾਸਕੋ-ਡੀ-ਗਾਮਾ ਦੀ ਆਵਕ) ਦਰਸਾਓ।
- ਸੈਰਮਪੁਰ (ਪਹਿਲਾ ਜੂਟ ਉਦਯੋਗ) ਦਰਸਾਓ।
- ਝਾਂਸੀ ਦਰਸਾਓ।
Paste into Blogger → switch to HTML view → paste. Questions preserved exactly as provided — no wording changed.
PSEB CLASS 8 SOCIAL SCIENCE SEPTEMBER EXAM SAMPLE PAPER - SET 1
Total Marks: 80
SECTION 1: MULTIPLE CHOICE QUESTIONS — Each question carries 1 mark. 10 × 1 = 10 marks
SECTION 2: OBJECTIVE QUESTIONS — Each question carries 1 mark. 10 × 1 = 10 marks
SECTION 3: Short answer — 6 questions × 3 = 18 marks
SECTION 4: Long answer — 4 questions × 5 = 20 marks
SECTION 5: Source-based — 2 × 6 = 12 marks
SECTION 6: Map work — 10 × 1 = 10 marks
SECTION 1: MULTIPLE CHOICE QUESTIONS (10 Marks)
Q1.
GEOGRAPHY
(i) Which of the following is NOT a pair of main types of resources?
(a) Living and Non-living Resources
(b) Developed and Potential Resources
(c) Exhaustible and Inexhaustible Resources
(d) Forest and Desert Resources
(ii) Which type of soil is found on approximately 45% of the country's area in India?
(a) Black Soil
(b) Alluvial Soil
(c) Red Soil
(d) Desert Soil
(iii) Which mineral is also known as 'Liquid Gold'?
(a) Coal
(b) Copper
(c) Petroleum
(d) Gold
HISTORY
(iv) Who was the first Portuguese captain to reach India?
(a) Robert Clive
(b) Thomas Munro
(c) Vasco-da-Gama
(d) Lord Cornwallis
(v) When was the Battle of Plassey fought?
(a) 1746 AD
(b) 1757 AD
(c) 1764 AD
(d) 1793 AD
(vi) Who is considered the pioneer of Civil Service in India?
(a) Warren Hastings
(b) Lord Cornwallis
(c) Lord Dalhousie
(d) Thomas Munro
(vii) Which policy was adopted by Lord Dalhousie to annex Indian states into the British Empire when rulers did not have their own biological heir?
(a) Permanent Settlement
(b) Doctrine of Lapse
(c) Ryotwari System
(d) Mahalwari System
CIVICS
(viii) When was the Constitution of India implemented?
(a) 26 November 1949
(b) 26 January 1950
(c) 15 August 1947
(d) 2 October 1869
(ix) In which article of the Indian Constitution are six freedoms granted to citizens?
(a) Article 14
(b) Article 17
(c) Article 19
(d) Article 21
(x) How many members can the President nominate to the Rajya Sabha?
(a) 8
(b) 12
(c) 2
(d) 10
SECTION 2: OBJECTIVE QUESTIONS (10 Marks)
Q2.
GEOGRAPHY
(xi) The uppermost thin layer of the Earth, formed by the breaking down of rocks, climate, organisms, and plant decay, is called _______.
(xii) True/False: Coal is one of the new sources of power.
(xiii) Name any two things obtained from the oceans.
HISTORY
(xiv) The modern period in India began in the _______ century after the death of Aurangzeb.
(xv) True/False: The Regulating Act was passed in 1773 AD to investigate the affairs of the East India Company.
(xvi) In which two Indian states did the Indigo Revolt spread?
(xvii) State one main reason for the failure of the Revolt of 1857.
CIVICS
(xviii) The Indian Constitution was prepared in 2 years, _______ months, and 18 days.
(xix) True/False: Through the 42nd Amendment, the words 'Socialist' and 'Secular' were added to the Preamble.
(xx) Who was the President of the Drafting Committee of the Constitution?
SECTION 3: SHORT ANSWER QUESTIONS (18 Marks)
Q3. What do you mean by resources? Describe any three types of resources.
Q4. How can soil be conserved? State any three methods.
Q5. What was the Permanent Settlement, and what were its two main economic effects?
Q6. What do you understand by the Dual System of Government in Bengal?
Q7. What is meant by the ideal of 'Justice' enshrined in the Preamble? Explain Social, Economic, and Political Justice.
Q8. Why was the parliamentary system of government implemented in India? Give any three reasons.
SECTION 4: LONG ANSWER QUESTIONS (20 Marks)
Q9. What do you mean by resources? Explaining their types, describe the importance of their conservation and the methods that can be adopted for conservation. [5 Marks]
OR
What are the types of soil? Describe the importance of alluvial soil in the country and how soil can be conserved. [5 Marks]
Q10. What were the reasons for the failure of the Revolt of 1857 AD? Describe in detail. [5 Marks]
OR
What were the reasons for the decline of small-scale industries in the 19th century? Describe in detail. [5 Marks]
Q11. What was the Permanent Settlement and what were its economic effects? [5 Marks]
OR
Describe the various methods adopted by Lord Dalhousie for the expansion of the British Empire in India. [5 Marks]
Q12. What is meant by the ideal of 'Justice' enshrined in the Preamble of the Indian Constitution? Explain Social Justice, Economic Justice, and Political Justice. [5 Marks]
OR
Why was the parliamentary system of government implemented in India? Write in detail. [5 Marks]
SECTION 5: SOURCE-BASED QUESTIONS (12 Marks)
Q13. History Source:
"Rani Lakshmi Bai of Jhansi was born on November 19, 1828, in Kashi (present-day Varanasi, Uttar Pradesh). Her real name was Manikarnika, but everyone affectionately called her "Manu." From childhood, she was interested in horse riding, archery, and swordsmanship. She was married to Raja Gangadhar Rao, who was the king of Jhansi. After marriage, her name was changed to Rani Lakshmi Bai. After the death of Raja Gangadhar Rao, the British tried to seize the state of Jhansi, but the Queen declared, "I will not give up my Jhansi!" She formed her own army and fought against the British. She bravely participated in the Revolt of 1857 AD. She was martyred on June 18, 1858, during a battle near Gwalior. Many statues have been erected in her memory at various places. In the history of India, Rani Lakshmi Bai is considered a great warrior and patriot."
(a) What was the real name of Rani Lakshmi Bai and where was she born? [2 Marks]
(b) To whom was she married? What was her name after marriage, and what was her prominent declaration against the British? [2 Marks]
(c) In which revolt did Rani Lakshmi Bai bravely participate against the British, and when was she martyred? [2 Marks]
Q14. Civics Source:
"Although the law talks about equality and the right to equality is also given in the Constitution, even today in our society, discrimination is happening on the basis of color, race, religion, and caste. ... To overcome discrimination based on color, race, religion, and caste in society, we can try the following methods: Creating awareness through education; Increasing the spirit of brotherhood; Giving messages through media; Strict enforcement of laws."
(a) On what main bases is discrimination happening in Indian society, even though the law speaks of equality? Give examples of any two bases. [2 Marks]
(b) How can education and the spirit of brotherhood be enhanced to remove discrimination in society? [2 Marks]
(c) How can the message of equality be spread through media, and why is it essential to strictly enforce laws? [2 Marks]
SECTION 6: MAP WORK (10 Marks)
Q15. On the map of India mark the following (10 × 1 = 10 Marks):
(i) Northern Plains
(ii) Ganga River
(iii) Brahmaputra River
(iv) Any one state with Black Soil
(v) Any one state with Alluvial Soil
(vi) Ranjit Sagar Dam
(vii) Any one state producing Iron Ore
(viii) Calicut (Vasco-da-Gama's arrival place)
(ix) Serampore (First Jute Industry)
(x) Jhansi (Rani Lakshmi Bai's state)
No wording has been changed. If you want this exported as a plain .docx (Punjabi and English files separately) I can prepare and provide them next. Tell me: (A) paste-as-HTML for Blogger — good, or (B) give two .docx files (Punjabi + English)?
