PSEB Class 12 History Question Paper 2024, All SETs PDF Download

PSEB Class 12 History Question Paper 2024 PDF: In this post students can find the Punjab school education Board matric History question paper 2024. Answer key for PSEB 12th History Question Paper 2024 is also given in below link

Punjab Board 12th History Question Paper 2024: Punjab school education board has started the annual examination for matric Classes 2024 . The Pseb 12th class exams started from 13th February 2024. The exam timings for 12th and 10+2 are 11:00 AM - 2:15 PM. PSEB Conducted Class 12 History examination on March 6 , 2024. Since the board annually takes a sufficient amount of time to prepare and declare the official result, students can view the unofficial answer key of the PSEB Class 12th History Question Paper. Students can check their expected marks and result using answer key, until the board releases the final result.  All students can find the PSEB 12th History Question Paper 2024 along with the answer key and PDF download links of the same.

Punjab School Board Class 12 History Exam 2024

PSEB Class 12 History board exam 2024 highlights and important points have been provided in the table below. Check some important details here. 

Name of School Education Board	Punjab school education Board
State	Punjab
Exam Name	Class 12 History Exam 2024
official website of Pseb	www.pseb.ac.in
Subject	History
Date of Exam	6 March 2024
Duration of exam	3 hrs 15 minutes
Time of exam	11:00 AM to 2:15 PM

Overview of PSEB History Exam 2024

EXAM PATTERN PSEB CLASS 12 History QUESTION PAPER 2024

ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੱਤਰ 6 ਭਾਗਾਂ (ੳ, ਅ, ੲ, ਸ, ਹ, ਕ) ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ 

• ਭਾਗ-ਓ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਨੰ. 1 ਦੇ 10 ਉਪ-ਭਾਗ ਹੋਣਗੇ । ਹਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1 ਅੰਕ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ।
• ਭਾਗ-ਅ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਨੰ. 2 ਦੇ 10 ਉਪ-ਭਾਗ ਹੋਣਗੇ । ਹਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1 ਅੰਕ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ।
• ਭਾਗ-ੲ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਨੰ. 3 ਦੇ 8 ਉਪਭਾਗ (4 ਭਾਗ ੳ ਤੇ 4 ਭਾਗ ਅ ਵਿੱਚੋਂ) ਹਨ। ਕੁਲ ਪੰਜ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਕਰਨੇ ਹਨ। ਹਰੇਕ ਭਾਗ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਕਰਨੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਹਰੇਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦਾ ਉੱਤਰ 30-35 ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਣਾ ਹੈ। ਹਰੇਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3 ਅੰਕ ਦਾ ਹੈ।
• ਭਾਗ-ਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਨੰ. 4 ਵਿੱਚ ਸਰੋਤ ਆਧਾਰਿਤ/ਕੇਸ ਸਟੱਡੀ ਆਧਾਰਿਤ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦੇ 2 ਉਪਭਾਗ ਹਨ । ਹਰ ਉਪਭਾਗ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹਨ। ਹਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1 ਅੰਕ ਦਾ ਹੈ।
• ਛਾਗ-ਹ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਨੰ. 5 ਦੇ 2 ਉਪਭਾਗ ਹਨ। ਹਰੇਕ ਉਪਭਾਗ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹਨ, ਜਿੰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਦੋ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਕਰਨੇ ਹਨ । ਹਰੇਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦਾ
• ਉੱਤਰ 100-150 ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਣਾ ਹੈ। ਹਰੇਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5 ਅੰਕ ਦਾ ਹੈ।
• ਭਾਗ-ਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਨੰ. 6 ਮਾਨਚਿਤਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ । ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹਨ, ਜਿੰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਇੱਕ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ 15 ਅੰਕ ਹਨ । ਨਦੀਆਂ ਸਮੇਤ ਸਥਾਨ ਦਰਸਾਉਣ ਦੇ 10 ਅੰਕ ਤੇ ਹਰੇਕ ਸਥਾਨ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ (20-25 ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ) ਕਰਨ ਦੇ 5 ਅੰਕ ਹਨ।

(xi) ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਮਾਨਚਿੱਤਰ ਉੱਤਰ-ਪੱਤਰੀ ਨਾਲ ਨੱਥੀ ਕਰੋ।

CLASS 12 Punjab School Board History Question Paper 2024 PDF

Punjab school education board sucessfully conducted annual examination of History of Class 12th on dated  21 February 2024.There is no news of Paper leak or Copy cases during exams. The question paper for the PSEB Class 12 History Board exam 2024 has been provided to you below. To download Punjab Board History Class 12th Question paper 2024 students can use the PDF download link provided below. This is the exact same Question Paper solved by the students.

PSEB QUESTION PAPER 2024 PDF :-

• PSEB Class 10 Mathematics Question Paper 2024, All SETs PDF Download
  
  
• PSEB Class 10 Science Question Paper 2024, All SETs PDF Download
  
  
• PSEB Class 10 Hindi Question Paper 2024/answer key , All SETs PDF Download
  
  

• PSEB CLASS 12 HISTORY QUESTION PAPER PDF DOWNLOAD HERE 

ਪੰਜਾਬ ਬੋਰਡ 10ਵੀਂ ਹਿਸਟਰੀ  ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੱਤਰ 2024: ਪੰਜਾਬ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਬੋਰਡ ਨੇ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਅਤੇ  10+2 ਕਲਾਸਾਂ 2024 ਲਈ ਸਾਲਾਨਾ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। 10+2 ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ 13 ਫਰਵਰੀ 2024 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ। 10ਵੀਂ ਅਤੇ 10+2 ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸਵੇਰੇ 11:00 ਵਜੇ ਤੋਂ ਦੁਪਹਿਰ 2:15 ਵਜੇ ਤੱਕ ਹੈ। 

PSEB ਨੇ 10 + 2ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੀ ਹਿਸਟਰੀ   ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ 6 March ਨੂੰ ਕਰਵਾਈ। ਕਿਉਂਕਿ ਬੋਰਡ ਸਾਲਾਨਾ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਨਤੀਜਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮਾਂ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਵਿਦਿਆਰਥੀ  10 +2 ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੇ ਹਿਸਟਰੀ  ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੱਤਰ ਦੀ ਅਣਅਧਿਕਾਰਤ ਉੱਤਰ ਕੁੰਜੀ ਨੂੰ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਨ।

 ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਉੱਤਰ ਕੁੰਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਅੰਕ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਬੋਰਡ ਅੰਤਿਮ ਨਤੀਜਾ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ PSEB 10 +2 ਵੀਂ ਹਿਸਟਰੀ   ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੱਤਰ 2024 ਦੇ ਉੱਤਰ ਕੁੰਜੀ ਅਤੇ PDF ਡਾਊਨਲੋਡ ਲਿੰਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਭ ਸਕਦੇ ਹਨ।

PSEB CLASS 12 HISTORY QUESTION PAPER ANSWER KEY 2024  SET A

ਭਾਗ (ੳ)

(i) (ੲ) ਰਚਨਾ

(ii) (ਸ) ਮਾਤਾ ਖੀਵੀ ਜੀ

(iii) (ਸ) ਇਬਰਤਨਾਮਾ-ਸੁਜਾਨ ਰਾਏ ਭੰਡਾਰੀ

(iv) ਦੂਜੇ ਐਂਗਲੋ ਸਿੱਖ ਯੁੱਧ ਦੀਆਂ ਲੜਾਈਆਂ ਦਾ ਸਹੀ ਕਾਲਕ੍ਰਮ ਦੱਸੋ ?

• (i) ਚਿੱਲਿਆਂਵਾਲਾ
• (ii) ਰਾਮਨਗਰ
• (iii) ਗੁਜਰਾਤ
• (iv) ਮੁਲਤਾਨ 

(ਅ) (ii)  (i) ( iv) ( iii)

(v)  ਮੁਗਲ ਕਾਲ ਵਿੱਚ 'ਦਾਮ' ਨਾਮੀ ਸਿੱਕਾ ਕਿਸ ਧਾਤੂ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ?

• (ਅ) ਤਾਂਬਾ

(vi) ਕਿਹੜਾ ਕਥਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨਾਲ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ :

• (ੳ) ਭਾਈ ਮਤੀ ਦਾਸ ਜੀ ਨੂੰ ਆਰੇ ਨਾਲ ਚੀਰਿਆ ਗਿਆ।
• (ਅ) ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਬੰਦ-ਬੰਦ ਕੱਟਿਆ ਗਿਆ।
• (ੲ) ਭਾਈ ਸਤੀ ਦਾਸ ਜੀ ਨੂੰ ਰੂੰ ਵਿੱਚ ਲਪੇਟ ਕੇ ਅੱਗ ਲਗਾਈ ਗਈ।
• (ਸ) ਭਾਈ ਦਿਆਲਾ ਜੀ ਨੂੰ ਦੇਗ ਵਿੱਚ ਉਬਾਲਿਆ ਗਿਆ ।

(ਅ) ਭਾਈ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਬੰਦ ਬੰਦ ਕੱਟਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

(vii) ਮਿਸਲਾਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਰਦਾਰ 

(ਅ) (ii) (i) (iv) (iii)

(viii) (ਅ) ਲੋਹਗੜ੍ਹ

(ix) (ਅ) ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਨੂੰ ਦਰਬਾਰ ਏ ਖਾਲਸਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

(x) ਸਹੀ ਕਾਲਕ੍ਰਮ 

(ਸ) (ii) (i) (iv) (iii)

ਭਾਗ (ਅ)

(1) ਖਾਲਸਾ ਦਰਬਾਰ ਰਿਕਾਰਡ ਕਿਸ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹੈ ? 

ਉੱਤਰ:-ਫ਼ਾਰਸੀ ਵਿੱਚ 

(2) ਸੋਲ੍ਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਆਰੰਭ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤਿਉਹਾਰ ਕਿਹੜੇ ਸਨ ?

ਉੱਤਰ:- ਦੀਵਾਲੀ, ਦੁਸ਼ਿਹਰਾ, ਹੋਲੀ 

(3) ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਲਹਿਣਾ ਜੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਿੱਥੇ ਹੋਈ ?

ਉੱਤਰ: ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਵਿਖੇ 

(4) 'ਲਾਵਾਂ' ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਿਸਨੇ ਕੀਤੀ ?

ਉੱਤਰ:- ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ 

(5) ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਨੀਂਹ ਕਿਸਨੇ ਰੱਖੀ ?

ਉੱਤਰ: ਸਾਈਂ ਮੀਆਂ ਮੀਰ ਜੀ 

(6) ਧੀਰ ਮੱਲ ਕਿਸਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ: ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ 

(7) ਮੱਸੇ ਰੰਗੜ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਬੁਰੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਕਿਸਨੇ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ: ਭਾਈ ਸੁੱਖਾ ਸਿੰਘ ਤੇ ਭਾਈ ਮਹਿਤਾਬ ਸਿੰਘ 

(8) ਮੁਗਲ ਕਾਲੀਨ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮੁਲਤਾਨ ਕਿਸ ਉਦਯੋਗ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ: ਸ਼ੀਟ ਉਦਯੋਗ ਲਈ 

 (9) ਵਫ਼ਾ ਬੇਗ਼ਮ ਕੌਣ ਸੀ ?

ਉੱਤਰ: ਸ਼ਾਹ ਸ਼ੁਜਾਹ ਦੀ ਪਤਨੀ 

(10) ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਮੌਜਾ ਕਿਸਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ?

ਉੱਤਰ: ਪਿੰਡ ਨੂੰ 

ਭਾਗ (ਸ)

(A) (i) ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਤੇ ਸਹਾਇਕ ਚੀਜ਼ ਵਜੋਂ ਸਮਝਣ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ?

ਉੱਤਰ:- ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਦੌਲਤ  ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਤੇ ਸਹਾਇਕ ਚੀਜ਼ ਵਜੋਂ ਸਮਝਣ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ।

(ii)ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦਾ ਕਿਹੜਾ ਕੰਮ ਅਦਭੂਤ ਕਾਰਨਾਮੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ?

ਉੱਤਰ:- ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੇ ਤੰਗ ਮਾਇਕ ਸਾਧਨਾਂ ਤੋਂ ਅਨੁਮਾਨ ਲਾਉਂਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਇਹ ਮੰਨਣਾ ਪਵੇਗਾ ਕਿ ਕਈ ਸ਼ਹਿਰ ਆਬਾਦ ਕਰਨ, ਤਲਾਬ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਖੂਹ ਪੁੱਟਣ ਦਾ ਕੰਮ ਅਦਭੂਤ ਕਾਰਨਾਮੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ। 

 (iii) ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਦੌਲਤ ਦੀ ਮਾਲਕੀ ਬਾਰੇ ਕੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ?

ਉੱਤਰ:- ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਦੌਲਤ ਦੀ ਮਾਲਕੀ ਨੂੰ ਮਾਇਆ ਨਾ ਸਮਝਣ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ।

(iv) ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ ਅਨੁਸਾਰ ਧੰਦੇ ਨੂੰ ਨੇਪਰੇ ਚਾੜ੍ਹਨ ਲਈ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?

ਉੱਤਰ:- ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਸਿੱਖ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧੰਦਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਨੇਪਰੇ ਚਾੜ੍ਹਨ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੋ ਅਤੇ ਉਸ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕਰੋ"।

 (v) ਇੱਕ ਖੱਤਰੀ ਗੰਗੂ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਅੱਗੇ ਕੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ?

ਉੱਤਰ:- ਇੱਕ ਖੱਤਰੀ ਗੰਗੂ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਕੋਲ ਆਇਆ ਅਤੇ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ, 'ਮੇਰੇ ਮਾਲਕ, ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕੀ ਕਰਾਂ ?

(B)

(i)ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਸੀ? 

ਉੱਤਰ:- ਵੱਖ-ਵੱਖ ਧਰਮਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਇੱਕ ਸਮਾਨ ਸੀ।ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਿੱਖ, ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਸਥਾਨਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੰਦਾ ਸੀ।

(ii) ਇਸ ਪੈਰੇ ਵਿੱਚ ' ਮਹਾਰਾਜਾ' ਸ਼ਬਦ ਕਿਸ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ?

ਉੱਤਰ:- ਇਸ ਪੈਰੇ ਵਿੱਚ ' ਮਹਾਰਾਜਾ' ਸ਼ਬਦ ਸ਼ੇਰ- ਏ -ਪੰਜਾਬ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

(iii) ਸ਼ਾਸਨ ਪ੍ਰਬੰਧ ਦੇ ਖ਼ਰਚ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀਆਂ ਮੱਦਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ?

ਉੱਤਰ:-  ਸ਼ਾਸਨ ਪ੍ਰਬੰਧ ਦੇ ਖਰਚ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ, ਮੰਤਰੀਆਂ, ਨਾਜ਼ਿਮਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਤਨਖਾਹਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। 

( iv) ਮਹਾਰਾਜਾ ਕਿਸ ਨੂੰ ਸੁਗਾਤਾਂ ਦੇ ਕੇ ਭੇਜਦਾ ਸੀ?

ਉੱਤਰ:- ਮਹਾਰਾਜਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਯਾਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਦੂਜੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਏਜੇਂਟਾਂ ਅਤੇ ਮਿਲਣ ਆਏ ਅਨੇਕ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਗਾਤਾਂ ਦੇ ਕੇ ਭੇਜਦਾ ਸੀ।

(v) ਪੈਰੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੇਵਲ ਸਿਵਲ ਸ਼ਾਸਨ ਪ੍ਰਬੰਧ ਉੱਤੇ ਕਿੰਨਾ ਖ਼ਰਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ? (ੳ) 2,27,762 (ਅ) 32,48,301 (ੲ) 27,96,482 (ਸ) 1,74,31,280

ਉੱਤਰ:-ਪੈਰੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੇਵਲ ਸਿਵਲ ਸ਼ਾਸਨ ਪ੍ਰਬੰਧ ਉੱਤੇ 1,74,31,280 ਰੁਪਏ ਖ਼ਰਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।