D.El.Ed. (Second Year) Examination Session · 2017-19
ਪੇਪਰ - (206) : ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰ
Time : 2 hours M.M. 35
ਭਾਗ - (ਪਹਿਲਾ)
1. ਇਸ ਭਾਗ ਵਿੱਚੋਂ ਪੰਜ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਦਿਉ :-
(ਉ) ਭਾਸ਼ਾ ਤੇ ਲਿਪੀ ਦਾ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਗੂੜ੍ਹਾ ਸੰਬੰਧ ਹੈ । ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰੋ।
(ਅ) ਸੂਖਮ ਪੜਾਈ ਤੇ ਸਥੂਲ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿਚਲਾ ਅੰਤਰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰੇ ।
(ਏ) ਬਣਤਰ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਵਾਕ ਦੀਆਂ ਵੰਨਗੀਆਂ ਲਿਖੇ ॥
(ਸ) ਆਗਮਨ ਤੇ ਨਿਮਨ ਵਿਧੀ ਨੂੰ ਵਿਆਕਰਨ ਵਿਚ ਕਿਵੇਂ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ
ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਸਹਿਤ ਦੱਸੇ ।
(ਹ) ਸੂਖਮ ਅਧਿਆਪਨ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਈਆਂ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ ।
(ਕ) ਤਤਸਮ ਤੇ ਤਦਭਵ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ?
(2x5-10)
ਭਾਗ - ਦੂਜਾ
ਇਸ ਭਾਗ ਦੇ ਪੰਜ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹੱਲ ਕਰਨੇ ਹਨ । ਹਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦਾ ਹੱਲ ਵਿਸਤਾਰ ਸਹਿਤ ਲਿਖਣਾ ਹੈ।
2. ਗੁਰਮੁਖੀ ਲਿਪੀ ਹੀ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਲਈ ਢੁਕਵੀਂ ਲਿਪੀ ਹੈ । ਹੋਰਨਾਂ ਲਿਪੀਆਂ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦਲੀਲਾਂ ਸਹਿਤ ਉੱਤਰ ਦਿਉ । ਜਾਂ
ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਵਿਕਾਸ ਕਾਲਾਂ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਦਿਉ । (5)
3. ਸੁਣਨ ਤੇ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਆਪਸੀ ਸੰਬੰਧ ਕੀ ਹੈ ? ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸੁਣਨ ਤੇ ਸਮਝਣ ਲਈ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹੜੇ ਅਭਿਆਸ ਕਰਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ?
ਜਾਂ
ਲਿਖਣ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਬੀਨਤਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹੜੇ ਲਿਖਣ ਅਭਿਆਸ ਤਤੇ ਲਿਖਣ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਕਰਾਊਗੇ ? ਵਿਸਥਾਰ ਸਹਿਤ ਲਿਖੇ । (5)
4. ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਸਬਦ ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਪੂਰਵਕ ਵਰਨਣ ਕਰੋ।
ਜਾਂ
ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਵਿਸਰਾਮ ਚਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਸਹਿਤ ਲਿਖੋ । (5)
5. ਕਵਿਤਾ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀਆਂ ਕਿਹੜੀਆਂ-ਕਿਹੜੀਆਂ ਵਿਧੀਆਂ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਹਨ? ਲਿਖੇ ।
ਜਾਂ
ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕਧਾਰਾ ਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹੜੇ ਢੰਗਾਂ ਦੁਆਰਾ ਅਧਿਆਪਕ ਜਮਾਤ ਦੇ ਕਮਰੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਪੜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ । (5)
6. ਅਧਿਆਪਨ ਕੌਂਸਲਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਨਿਬੰਧਾਤਮਕ ਲੇਖ ਲਿਖੇ ।
ਜਾਂ
ਪਾਠ ਯੋਜਨਾ ਕੀ ਹੈ ? ਅਧਿਆਪਕ ਨੂੰ ਇਸਦੀ ਲੋੜ ਤੇ ਮਹਤੱਤਾ ਬਾਰੇ ਵੇਰਵੇ ਸਹਿਤ ਲਿਖੋ । (5)
