PSEB CLASS 8 SOCIAL SCIENCE GUESS PAPER MARCH 2026 SET 3

ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੱਤਰ - 3: ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ (ਜਮਾਤ 8ਵੀਂ)

ਸਮਾਂ: 3 ਘੰਟੇ ਕੁੱਲ ਅੰਕ: 80

ਨੋਟ: ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੱਤਰ ਛੇ ਭਾਗਾਂ (ੳ, ਅ, ੲ, ਸ, ਹ ਅਤੇ ਕ) ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਭਾਗ – ੳ (ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

1. ਧਰਤੀ ਦਾ ਕਿੰਨ੍ਹੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹਿੱਸਾ ਪਾਣੀ ਹੈ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) 80% (ਅ) 71% (ੲ) 65% (ਸ) 55%
2. ਕਿਸ ਖਣਿਜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੰਡੈਂਸਰ, ਇੰਸੂਲੇਟਰ, ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੈਸਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਚਾਲਕ ਵੱਜੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਮੈਂਗਨੀਜ਼ (ਅ) ਅਬਰਕ (ੲ) ਬਾਕਸਾਈਟ (ਸ) ਤਾਂਬਾ
3. ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਵਾਲਾ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਪੈਮਾਨਾ ਕਿਹੜਾ ਹੈ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਮਰਕਾਲੀ (ਅ) ਰਿਕਟਰ (ੲ) ਥਰਮਾਮੀਟਰ (ਸ) ਸਿਜਮੋਗ੍ਰਾਫ਼
4. ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਫੈਲਣ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਉੱਤੇ ਮਾਰੂ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਕੀ ਆਖਦੇ ਹਨ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਹੈਜਾ (ਅ) ਮਹਾਂਮਾਰੀ (ੲ) ਡੇਂਗੂ (ਸ) ਕਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ
5. ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਕਾਲ ਦਾ ਆਰੰਭ ਕਦੋਂ ਹੋਇਆ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) 19ਵੀਂ ਸਦੀ (ਅ) 18ਵੀਂ ਸਦੀ (ੲ) 16ਵੀਂ ਸਦੀ (ਸ) 20ਵੀਂ ਸਦੀ
6. ਕਰਨਾਟਕ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਯੁੱਧ ਕਦੋਂ ਹੋਇਆ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) 1746-48 ਈ. (ਅ) 1756-58 ਈ. (ੲ) 1736-38 ਈ. (ਸ) 1764-66 ਈ.
7. ਕਿਸ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਗਵਰਨਰ ਜਨਰਲ ਨੇ ਸਤੀ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਲਾਰਡ ਵਿਲੀਅਮ ਬੈਂਟਿਕ (ਅ) ਲਾਰਡ ਮੁਨਰੋ (ੲ) ਲਾਰਡ ਕਾਰਨਵਾਲਿਸ (ਸ) ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਨਹੀਂ
8. ਮੌਲਿਕ ਅਧਿਕਾਰ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਕਿਹੜੇ ਭਾਗ ਵਿਚ ਹਨ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਪਹਿਲਾ ਭਾਗ (ਅ) ਦੂਸਰਾ ਭਾਗ (ੲ) ਤੀਸਰਾ ਭਾਗ (ਸ) ਚੌਥਾ ਭਾਗ
9. ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਕਿਸ ਅਧਿਕਾਰ ਅਧੀਨ ਦਰਜ ਹੈ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਸੰਵਿਧਾਨਿਕ ਉਪਚਾਰਾਂ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ (ਅ) ਸਮਾਨਤਾ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ (ੲ) ਸੋਸ਼ਣ ਵਿਰੁੱਧ ਅਧਿਕਾਰ (ਸ) ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਨਹੀਂ
10. ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਦੇਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸੰਵਿਧਾਨ 'ਚ ਕਿਹੜਾ ਮੌਲਿਕ ਅਧਿਕਾਰ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ?(1 ਅੰਕ)
    (ੳ) ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ (ਅ) ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਵਿਰੁੱਧ ਅਧਿਕਾਰ (ੲ) ਸਮਾਨਤਾ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ (ਸ) ਇਹਨਾਂ 'ਚੋਂ ਕੋਈ ਨਹੀਂ

ਭਾਗ – ਅ (ਵਸਤੁਨਿਸ਼ਠ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

ਖਾਲੀ ਥਾਵਾਂ ਭਰੋ:

11. ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਬੈਂਕਾਂ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਦੇ ਹੱਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।(1 ਅੰਕ)
12. ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਾਜ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੋਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਰਾਜ ਹੈ।(1 ਅੰਕ)
13. ਕਬਾਇਲੀ ਸਮਾਜ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਬਾਦੀ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।(1 ਅੰਕ)
14. ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਅਨੁਛੇਦ ਤੱਕ ਮੌਲਿਕ ਅਧਿਕਾਰ ਦਰਜ ਹਨ।(1 ਅੰਕ)
15. ਸਮਾਜਿਕ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੇ ਆਰਥਿਕ ਨਿਆਂ ਦੇਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।(1 ਅੰਕ)

ਸਹੀ ਜਾਂ ਗਲਤ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ:

16. ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। (1 ਅੰਕ)
17. ਮੈਰੀਨਾ ਬੀਚ (ਸਮੁੰਦਰੀ ਕਿਨਾਰਾ) 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਹੈ। (1 ਅੰਕ)
18. ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੋਹਰੀ ਨਿਆਂਇਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਾਗੂ ਹੈ। (1 ਅੰਕ)

ਇੱਕ ਤੋਂ 15 ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਲਿਖੋ:

19. ਐੱਫ.ਆਈ.ਆਰ ਕੀ ਹੈ?(1 ਅੰਕ)
20. ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਛਾਪਾਖਾਨਾ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿਸ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ?(1 ਅੰਕ)

ਭਾਗ – ੲ (ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

ਨੋਟ: ਹਰੇਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦਾ ਉੱਤਰ 30 ਤੋਂ 50 ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। (6 x 3 = 18 ਅੰਕ)

21. ਪੁਸਤਕਾਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸ੍ਰੋਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਕਿਵੇਂ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ?
22. ਸਵਾਮੀ ਦਯਾਨੰਦ ਦੁਆਰਾ ਇਸਤਰੀਆਂ ਦੀ ਦਸ਼ਾ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਕੀ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ?
23. ਕੋਲੇ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਲਿਖੋ?
24. ਭਾਰਤ 'ਚ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਨੂੰ ਸੁਤੰਤਰ ਤੇ ਨਿਰਪੱਖ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ?
25. ਸਮਾਜਿਕ ਅਸਮਾਨਤਾ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਸਮਝਦੇ ਹੋ?
26. ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ?

ਭਾਗ – ਸ (ਲੰਬੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

ਨੋਟ: ਹਰੇਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦਾ ਉੱਤਰ 80 ਤੋਂ 100 ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਓ। (4 x 5 = 20 ਅੰਕ)

27. ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਉਪਾਅ ਸਾਨੂੰ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਵਰਗੀ ਆਫ਼ਤ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਸਕਦੇ ਹਨ? ਜਾਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਵਰਣਨ ਕਰੋ?
28. ਪਿਟਸ ਇੰਡੀਆ ਐਕਟ ਤੇ ਨੋਟ ਲਿਖੋ। ਜਾਂ 1858 ਈ. ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੈਨਾ ਵਿਚ ਕਿਹੜੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ?
29. ਜੋਤਿਬਾ ਫੂਲੇ ਨੇ ਨੀਵੀਂ ਜਾਤੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਕਿਹੜੇ ਕਾਰਜ ਕੀਤੇ? ਜਾਂ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਨੀਵੀਂ ਜਾਤੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਾਰਜਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰੋ?
30. 'ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਕਰਤੱਵ ਇਕ ਸਿੱਕੇ ਦੇ ਦੋ ਪਾਸੇ ਹਨ' ਕਿਵੇਂ? ਜਾਂ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਦ ਦੀ ਬਣਤਰ ਲਿਖੋ।

ਭਾਗ – ਹ (ਸਰੋਤ ਅਧਾਰਿਤ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

ਨੋਟ: ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ। (2 x 6 = 12 ਅੰਕ)

(ੳ) ਸਰੋਤ: ਮਾਨਸੂਨੀ ਪੌਣਾਂ

ਮਾਨਸੂਨ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਉਹ ਕੇਂਦਰੀ ਧੁਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦਾ ਸਮੁੱਚਾ ਆਰਥਿਕ ਢਾਂਚਾ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਾਨਸੂਨੀ ਵਰਖਾ ਜਦੋਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਖੇਤੀ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਹਰ ਪਾਸੇ ਹਰਿਆਲੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਨਸੂਨ ਪੌਣਾਂ ਦੀ ਅਸਫ਼ਲਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਫ਼ਸਲਾਂ ਸੁੱਕ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਮਾਨਸੂਨੀ ਪੌਣਾਂ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਅੰਦਰ ਬਹੁਤ ਗੂੜ੍ਹਾ ਸੰਬੰਧ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਤੇ ਮਾਨਸੂਨ ਪੌਣਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪਹਿਰਾਵੇ, ਖਾਣ-ਪੀਣ ਅਤੇ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜ ‘ਤੇ ਮਾਨਸੂਨ ਪੌਣਾਂ ਦਾ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਆਉਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿੱਚ ਲੋਕ-ਗੀਤ ਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਾਉਣ ਦੀਆਂ ਤੀਆਂ, ਹਰਿਆਣੇ ਦਾ ਸਾਵਣ, ਭੋਜਪੁਰ ਵਿੱਚ ਕਜਰੀ ਤੇ ਬ੍ਰਿਜ ਵਿੱਚ ਮਲ੍ਹਾਰ ਆਦਿ।

31. ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦਾ ਸਮੁੱਚਾ ਆਰਥਿਕ ਢਾਂਚਾ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਉੱਪਰ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ? (2 ਅੰਕ)
32. ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਆਉਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਲੋਕ-ਗੀਤ ਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ? (2 ਅੰਕ)
33. ਮਾਨਸੂਨ ਵਰਖਾ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨੂੰ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਫਾਇਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ? (2 ਅੰਕ)

(ਅ) ਸਰੋਤ: ਮੌਲਿਕ ਅਧਿਕਾਰ

ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਕੁੱਝ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਇਹ ਸਹੂਲਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚੋਂ ਮਿਲ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਮਾਨਵੀ ਜੀਵਨ ਜਿਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਜੀਵਨ ਜਿਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਤਿਕਾਰ ਵਾਲਾ ਜੀਵਨ ਵੀ ਜਿਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਰਚਨਹਾਰਿਆਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਮੌਲਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਕੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਅਤੇ ਹਰ ਨਾਗਰਿਕ ਦੇ ਗੌਰਵ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਸਰੂਪ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਦੇਸ਼ ਵਜੋਂ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਮੌਲਿਕ ਅਧਿਕਾਰ ਤੋਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 1895 ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਗੰਗਾਧਰ ਤਿਲਕ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਵਰਾਜ ਬਿਲ ਪਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਜਿਸ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟਾਉਣ, ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ।

34. ਮਨੁੱਖ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕਿਉਂ ਕਰਦਾ ਹੈ? (2 ਅੰਕ)
35. ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਸਰੂਪ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਅਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ? (2 ਅੰਕ)
36. ਬਾਲ ਗੰਗਾਧਰ ਤਿਲਕ ਨੇ ਸਵਰਾਜ ਬਿ`ਲ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ? (2 ਅੰਕ)

ਭਾਗ – ਕ (ਨਕਸ਼ਾ ਕਾਰਜ)

ਨੋਟ: ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ 7 ਸਥਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਭਰੋ। (7 x 1 = 7 ਅੰਕ)

37. ਸਦਾਬਹਾਰ ਜੰਗਲਾਂ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਖੇਤਰ
38. ਪਰਬਤੀ ਬਨਸਪਤੀ ਦਾ ਖੇਤਰ
39. ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਉੱਤਰੀ ਮੈਦਾਨ
40. ਡੈਲਟਾ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬਨਸਪਤੀ ਵਾਲਾ ਖੇਤਰ
41. ਕਣਕ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਰਾਜ
42. ਚਾਵਲ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਰਾਜ
43. ਰੱਈਅਤਵਾੜੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਰਾਜ
44. ਮਹਿਲਵਾੜੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਰਾਜ

ਨੋਟ: ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ 3 ਸਥਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਭਰੋ। (3 x 1 = 3 ਅੰਕ)

45. ਸੂਤੀ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਾਰਖਾਨਾ (ਬੰਬਈ)
46. ਕੌਫੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਬਾਗ
47. ਫੋਰਟ ਸੇਂਟ ਜਾਰਜ (ਮਦਰਾਸ/ਚੇਨੱਈ)
48. ਨੀਲ ਉਦਯੋਗ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਸਥਾਨ

PSEB CLASS 8 SOCIAL SCIENCE GUESS PAPER/ MIDEL / SAMPLE PAPER MARCH 2026

ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੱਤਰ - 2: ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ (ਜਮਾਤ 8ਵੀਂ)

ਸਮਾਂ: 3 ਘੰਟੇ ਕੁੱਲ ਅੰਕ: 80

ਨੋਟ: ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੱਤਰ ਛੇ ਭਾਗਾਂ (ੳ, ਅ, ੲ, ਸ, ਹ ਅਤੇ ਕ) ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਭਾਗ – ੳ (ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

1. ਬਾਕੀ ਸਾਧਨਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਕਿਹੜਾ ਸਾਧਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਖਣਿਜ ਸਾਧਨ (ਅ) ਨਾ-ਮੁੱਕਣਯੋਗ ਸਾਧਨ (ੲ) ਮੁੱਕਣਯੋਗ ਸਾਧਨ (ਸ) ਮਨੁੱਖੀ ਸਾਧਨ
2. ਕਿਹੜੀ ਮਿੱਟੀ ਕਪਾਹ ਦੀ ਫਸਲ ਲਈ ਢੁੱਕਵੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਜਲੌਢ ਮਿੱਟੀ (ਅ) ਲੈਟਰਾਈਟ ਮਿੱਟੀ (ੲ) ਮਾਰੂਥਲੀ ਮਿੱਟੀ (ਸ) ਕਾਲੀ ਮਿੱਟੀ
3. ਲੋਹੇ ਤੋਂ ਸਟੀਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹੜਾ ਖਣਿਜ ਪਦਾਰਥ ਕੰਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ (ਅ) ਅਬਰਕ (ੲ) ਮੈਂਗਨੀਜ਼ (ਸ) ਚੂਨੇ ਦਾ ਪੱਥਰ
4. ਕੋਲੇ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਕਿਸਮ ਕਿਹੜੀ ਹੈ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਲਿਗਨਾਈਟ (ਅ) ਐਂਥਰੇਸਾਈਟ (ੲ) ਬਿਟੂਮੀਨਸ (ਸ) ਪੀਟ
5. ਭੂਚਾਲ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਕਿੰਨ੍ਹਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਇਸਨੂੰ ਮਾਪਣ ਵਾਲੇ ਪੈਮਾਨੇ ਨੂੰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਰਿਕਟਰ (ਅ) ਮਰਕਾਲੀ (ੲ) ਥਰਮਾਮੀਟਰ (ਸ) ਸਿਜਮੋਗ੍ਰਾਫ਼
6. ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਬੰਗਾਲ, ਬਿਹਾਰ ਅਤੇ ਉੜੀਸਾ ਦੀ ਦੀਵਾਨੀ ਕਦੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) 1777 ਈ: (ਅ) 1780 ਈ: (ੲ) 1765 ਈ: (ਸ) 1787 ਈ:
7. ਕਿਸ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ 3000 ਸਲਾਨਾ ਕਰ ਦੇਣ ਦੇ ਬਦਲੇ ਬੰਗਾਲ, ਬਿਹਾਰ ਅਤੇ ਉੜੀਸਾ ਵਿੱਚ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਰਿਆਇਤ ਦਿੱਤੀ ਸੀ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਅਕਬਰ (ਅ) ਫਰੁਖ਼ਸੀਅਰ (ੲ) ਜਹਾਂਗੀਰ (ਸ) ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ
8. 1857 ਈ: ਦੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦਾ ਤੱਤਕਾਲੀਨ ਕਾਰਨ ਕੀ ਸੀ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਚਰਬੀ ਵਾਲੇ ਕਾਰਤੂਸ (ਅ) ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਿਤਕਰਾ ਨੀਤੀ (ੲ) ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ (ਸ) ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰੇ
9. ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਮਸੌਦਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਕੌਣ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਨ?(1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਡਾ.ਰਾਜਿੰਦਰ ਪ੍ਰਸਾਦ (ਅ) ਡਾ.ਬੀ.ਆਰ.ਅੰਬੇਡਕਰ (ੲ) ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ (ਸ) ਪੰਡਿਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ
10. ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਕਿਸ ਧਾਰਾ ਅਧੀਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹਨ?(1 ਅੰਕ)
    (ੳ) ਧਾਰਾ 134 (ਅ) ਧਾਰਾ 135 (ੲ) ਧਾਰਾ 136 (ਸ) ਧਾਰਾ 137

ਭਾਗ – ਅ (ਵਸਤੁਨਿਸ਼ਠ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

ਖਾਲੀ ਥਾਵਾਂ ਭਰੋ:

11. MICR ਕੋਡ ਨੂੰ ਫੰਡ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਖਾਤੇ ਤੱਕ ਭੇਜਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।(1 ਅੰਕ)
12. ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਨੂੰ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।(1 ਅੰਕ)
13. ਜਲੌਢੀ ਮਿੱਟੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲਗਭਗ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।(1 ਅੰਕ)

ਸਹੀ ਜਾਂ ਗਲਤ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ:

14. ਲਿਗਨਾਈਟ ਕੋਲੇ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਕਿਸਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। (1 ਅੰਕ)
15. ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। (1 ਅੰਕ)
16. ਵੋਟ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। (1 ਅੰਕ)
17. ਆਦਿਵਾਸੀ ਕਬੀਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਗੌਂਡ ਕਬੀਲੇ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ। (1 ਅੰਕ)

ਇੱਕ ਤੋਂ 15 ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਲਿਖੋ:

18. ਕਿਸੇ ਵਪਾਰੀ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕੰਮ-ਕਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਖੋਲ੍ਹੇ ਗਏ ਖਾਤੇ ਨੂੰ ਕੀ ਆਖਦੇ ਹਨ?(1 ਅੰਕ)
19. ਛੂਤ ਛਾਤ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਕਿਹੜੇ ਅਨੁਛੇਦ ਰਾਹੀਂ ਹੋਈ?(1 ਅੰਕ)
20. ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲਾ ਚਾਹ ਦਾ ਬਾਗ ਕਿੱਥੇ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ?(1 ਅੰਕ)
21. ATM ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਂ ਕੀ ਹੈ?(1 ਅੰਕ)

ਭਾਗ – ੲ (ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

ਨੋਟ: ਹਰੇਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦਾ ਉੱਤਰ 30 ਤੋਂ 50 ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। (6 x 3 = 18 ਅੰਕ)

22. ਜੀਵ ਅਤੇ ਨਿਰਜੀਵ ਸਾਧਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰੋ।
23. ਮੁੱਕਣਯੋਗ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋ ਸਾਨੂੰ ਸਮਝਦਾਰੀ ਅਤੇ ਸੰਕੋਚ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ?
24. ਆਫ਼ਤ ਕਿਸਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਹੜੀਆਂ-ਕਿਹੜੀਆਂ ਹਨ?
25. ਰੱਈਅਤਵਾੜੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਿਸ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਅਫ਼ਸਰ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ? ਇਸ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨੂੰ ਕਿਹੜੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ?
26. ਪੱਛਮੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਲਿਖੋ।
27. ਸੰਵਿਧਾਨਿਕ ਉਪਚਾਰਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ?

ਭਾਗ – ਸ (ਲੰਬੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

ਨੋਟ: ਹਰੇਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦਾ ਉੱਤਰ 80 ਤੋਂ 100 ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਓ। (4 x 5 = 20 ਅੰਕ)

28. ਮਿੱਟੀ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੱਸ ਕੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਲੌਢੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ। ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੋਮਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦਰਿਆ ਅਤੇ ਨਦੀਆਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ।
29. ਭਾਰਤ ਦੇ ਲਘੂ (ਛੋਟੇ) ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੇ ਪਤਨ ਦੇ ਕਾਰਣ ਲਿਖੋ। ਜਾਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹਿੰਦ ਫੌਜ 'ਤੇ ਨੋਟ ਲਿਖੋ।
30. ਸੋਸ਼ਣ ਵਿਰੁੱਧ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰੋ। ਜਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੰਸਦੀ ਸ਼ਾਸਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੀ ਕਿਉਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਗਈ?
31. ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਰਾਏ ਦੁਆਰਾ ਇਸਤਰੀਆਂ ਦੀ ਦਸ਼ਾ ਸੁਧਾਰਨ ਬਾਰੇ ਪਾਏ ਗਏ ਯੋਗਦਾਨ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਵਰਨਣ ਕਰੋ। ਜਾਂ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ 'ਤੇ ਸੰਖੇਪ ਨੋਟ ਲਿਖੋ।

ਭਾਗ – ਹ (ਸਰੋਤ ਅਧਾਰਿਤ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

ਨੋਟ: ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ। (2 x 6 = 12 ਅੰਕ)

(ੳ) ਸਰੋਤ: ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਸਰਕਾਰ

ਲੋਕਤੰਤਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸਰਕਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਬਰਾਹਿਮ ਲਿੰਕਨ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਸਰਕਾਰ, “ਲੋਕਾਂ ਦੀ, ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ" ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਲੋਕਤੰਤਰ ਦਾ ਆਰੰਭ ਯੂਨਾਨ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਏਥਨਜ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਆਧੁਨਿਕ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਯੂਰਪ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵਿਤਕਰਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਅਮੀਰ, ਗਰੀਬ, ਆਦਮੀ ਅਤੇ ਔਰਤ ਸਭ ਬਰਾਬਰ ਹਨ। ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਾਤ- ਰੰਗ, ਨਸਲ ਜਾਂ ਜਨਮ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ। ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

32. ਇਬਰਾਹਿਮ ਲਿੰਕਨ ਨੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਕੀ ਪ੍ਰੀਭਾਸ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ? (2 ਅੰਕ)
33. ਲੋਕਤੰਤਰ ਦਾ ਆਰੰਭ ਕਿਹੜੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ? (2 ਅੰਕ)
34. ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਉਂ? (2 ਅੰਕ)

(ਅ) ਸਰੋਤ: ਕਾਲੀ ਮਿੱਟੀ

ਕਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ, ਫਾਸਫੋਰਸ ਤੇ ਜੀਵਾਂਸ਼ਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਲੋਹਾ, ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ, ਪੋਟਾਸ਼, ਚੂਨਾ ਅਤੇ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਜਿਹੇ ਤੱਤ ਭਾਰੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮਿੱਟੀਆਂ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਲਾਵੇ ਦੇ ਫ਼ਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਣੀਆਂ ਅਗਨੀ ਚਟਾਨਾ ਤੋਂ ਟੁੱਟ ਕੇ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਲੋਹੇ ਤੇ ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਰੰਗ ਕਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਗੰਨਾ, ਅਲਸੀ, ਸੂਰਜਮੁਖੀ, ਬਾਜਰਾ, ਕਪਾਹ ਅਜਿਹੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦਾ ਭਰਪੂਰ ਝਾੜ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਪਾਹ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਰੰਗ ਕਾਲਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਕਪਾਹੀ ਜਾਂ ਕਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

35. ਕਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? (2 ਅੰਕ)
36. ਕਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਵੱਧ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ? (2 ਅੰਕ)
37. ਕਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? (2 ਅੰਕ)

ਭਾਗ – ਕ (ਨਕਸ਼ਾ ਕਾਰਜ)

ਨੋਟ: ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ 7 ਸਥਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਭਰੋ। (7 x 1 = 7 ਅੰਕ)

38. ਜਲੌਢੀ ਮਿੱਟੀ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਖੇਤਰ
39. ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਨਦੀ
40. ਕਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਰਾਜ
41. ਕੱਚੇ ਲੋਹੇ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਖੇਤਰ
42. ਅਬਰਕ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਰਾਜ
43. ਚਾਹ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਰਾਜ
44. ਪਟਸਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਰਾਜ
45. ਸੋਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਰਾਜ

ਨੋਟ: ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ 3 ਸਥਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਭਰੋ। (3 x 1 = 3 ਅੰਕ)

46. ਬੰਬਈ/ਮੁੰਬਈ
47. ਮਦਰਾਸ/ਚੇਨੱਈ
48. ਪਲਾਸੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦਾ ਸਥਾਨ (1757 ਈ.)
49. ਸਥਾਈ ਬੰਦੋਬਸਤ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਰਾਜ (ਬੰਗਾਲ/ਬਿਹਾਰ)

PSEB CLASS 8 SOCIAL SCIENCE GUESS/ SAMPLE QUESTION PAPER 2025

ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੱਤਰ - ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ (ਜਮਾਤ 8ਵੀਂ)

ਸਮਾਂ: 3 ਘੰਟੇ ਕੁੱਲ ਅੰਕ: 80

ਨੋਟ: ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੱਤਰ ਛੇ ਭਾਗਾਂ (ੳ, ਅ, ੲ, ਸ, ਹ ਅਤੇ ਕ) ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਭਾਗ – ੳ (ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

1. ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਪ੍ਰਬੰਧ ਦਾ ਆਰੰਭ ਕਿਸਨੇ ਕੀਤਾ? (1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਲਾਰਡ ਕਾਰਨਵਾਲਿਸ (ਅ) ਲਾਰਡ ਮੈਕਾਲੇ (ੲ) ਲਾਰਡ ਡਲਹੌਜ਼ੀ (ਸ) ਲਾਰਡ ਵਿਲੀਅਮ ਬੈਂਟਿੰਕ
2. ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸਾਧਨ ਕਿਹੜਾ ਹੈ? (1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਪਾਣੀ (ਅ) ਕੋਲਾ (ੲ) ਹਵਾ (ਸ) ਸੂਰਜ ਦੀ ਊਰਜਾ
3. ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜਾ ਰਾਜ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ? (1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ (ਅ) ਕੇਰਲ (ੲ) ਝਾਰਖੰਡ (ਸ) ਕਰਨਾਟਕ
4. 'ਆਨੰਦ ਮੱਠ' ਨਾਵਲ ਕਿਸਨੇ ਲਿਖਿਆ? (1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਇਕਬਾਲ (ਅ) ਬੰਕਿਮ ਚੰਦਰ ਚਟਰਜ਼ੀ (ੲ) ਰਵਿੰਦਰ ਨਾਥ ਟੈਗੋਰ (ਸ) ਮੁਨਸ਼ੀ ਪ੍ਰੇਮ ਚੰਦ
5. ਅਜਿਹੇ ਕੁਦਰਤੀ ਜਾਂ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਅਰਥਵਾਨ ਪਦਾਰਥ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਕੀ ਅਖਵਾਉਂਦੇ ਹਨ? (1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਸਾਧਨ (ਅ) ਮਨੁੱਖੀ ਸਾਧਨ (ੲ) ਕੁਦਰਤੀ ਸਾਧਨ (ਸ) ਕੁਦਰਤੀ ਬਨਸਪਤੀ
6. ਕਿਸ ਐਕਟ ਦੁਆਰਾ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਕੰਟਰੋਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ? (1 ਅੰਕ)
   (ੳ) ਚਾਰਟਰ ਐਕਟ 1833 ਈ: (ਅ) ਪਿਟਸ ਇੰਡੀਆ ਐਕਟ 1784 ਈ: (ੲ) ਰੈਗੂਲੇਕਟਿੰਗ ਐਕਟ 1773 ਈ: (ਸ) ਚਾਰਟਰ ਐਕਟ 1853 ਈ:
7. ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਕਦੋਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ? (1 ਅੰਕ)
   (ੳ) 26 ਨਵੰਬਰ 1949 (ਅ) 26 ਜਨਵਰੀ 1950 (ੲ) 26 ਜਨਵਰੀ 1930 (ਸ) 26 ਜਨਵਰੀ 1949

ਭਾਗ – ਅ (ਵਸਤੁਨਿਸ਼ਠ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

ਖਾਲੀ ਥਾਵਾਂ ਭਰੋ:

8. ਗੁੱਟ-ਨਿਰਲੇਪ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਾਨਫਰੰਸ 1961 ਈ. ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। (1 ਅੰਕ)
9. ਜਿਹੜੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਧਨ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। (1 ਅੰਕ)
10. ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਦਾਲਤ ਹੈ। (1 ਅੰਕ)

ਸਹੀ ਜਾਂ ਗਲਤ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ:

11. 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣਾ ਫ਼ਜੂਲ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। (1 ਅੰਕ)
12. ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਜੀਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਸ਼ੂ-ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਸਰਵੋਤਮ ਪ੍ਰਾਣੀ ਮੰਨਿਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (1 ਅੰਕ)
13. ਮੈਰੀਨਾ ਬੀਚ (ਸਮੁੰਦਰੀ ਕਿਨਾਰਾ) 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਹੈ। (1 ਅੰਕ)

ਇੱਕ ਤੋਂ 15 ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਲਿਖੋ:

14. ਕਿਸਦਾ ਭਾਵ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਸਮਝਣਾ ਹੈ? (1 ਅੰਕ)
15. ਰਿਕਟਰ ਪੈਮਾਨਾ ਇਕ ਆਫ਼ਤ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਮਾਪਣ ਦਾ ਪੈਮਾਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਆਫ਼ਤ ਦਾ ਕੀ ਨਾਮ ਹੈ? (1 ਅੰਕ)
16. ਅਨਾਜ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ। (1 ਅੰਕ)
17. ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਕਿਹੜੀ ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ? (1 ਅੰਕ)

ਭਾਗ – ੲ (ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

ਨੋਟ: ਹਰੇਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦਾ ਉੱਤਰ 30 ਤੋਂ 50 ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। (6 x 3 = 18 ਅੰਕ)

18. ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ?
19. ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਲਿਖੋ।
20. ਸਿਵਿਲ ਮੁਕੱਦਮਾ ਕੀ ਹੈ?
21. ਪੱਤਝੜ ਜੰਗਲਾਂ ਤੇ ਨੋਟ ਲਿਖੋ।
22. ਆਫਤਾਂ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ?
23. ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ ਦੀ ਕੀ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ?

ਭਾਗ – ਸ (ਲੰਬੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

ਨੋਟ: ਹਰੇਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦਾ ਉੱਤਰ 80 ਤੋਂ 100 ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਓ। (4 x 5 = 20 ਅੰਕ)

24. ਮਿੱਟੀ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੱਸ ਕੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਲੌਢੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ। ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੋਮਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦਰਿਆ ਅਤੇ ਨਦੀਆਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ।
25. 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਲਘੂ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੇ ਪਤਨ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ। ਜਾਂ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਣਜੀਕਰਣ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਹਾਨੀਆਂ ਦੱਸੋ।
26. ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕਾਂ ਨੇ ਜਾਤੀ-ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਹੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਕਿਉਂ ਬਣਾਇਆ? ਜਾਂ ਗੁੱਟ ਨਿਰਲੇਪ ਤੇ ਨੋਟ ਲਿਖੋ।
27. ਸੀਮਾਂਤ ਗਰੁੱਪ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਇਸਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਲਿਖੋ। ਜਾਂ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਦ ਦੀ ਬਣਤਰ ਲਿਖੋ।

ਭਾਗ – ਹ (ਸਰੋਤ ਅਧਾਰਿਤ ਪ੍ਰਸ਼ਨ)

ਨੋਟ: ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ। (2 x 6 = 12 ਅੰਕ)

(ੳ) ਸਰੋਤ: ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਢਾਂਚਾ

ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਰਾਜ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਢਾਂਚਾ ਕਾਇਮ ਕੀਤਾ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰਾ ਸੀ। ਇਸ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ ਨੂੰ “ਕਲੈਕਟਰ” ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਲਗਾਨ ਇੱਕਠਾ ਕਰਨ, ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਨਵੀਂ ਅਦਾਲਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਣਾਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਕਾਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਇਹ ਕਾਨੂੰਨ ਭਾਰਤੀ ਰਿਵਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਧਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਮੁੱਖ ਭਾਸ਼ਾ ਬਣ ਗਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿਰਫ਼ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਉੱਚ ਵਰਗ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਕੇ ਮਿਲੇ । ਭਾਰਤੀ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਦਰਜੇ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕ ਬਣ ਗਏ।

28. ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਰਾਜ ਨੇ ਕਿਹੜੇ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ? (2 ਅੰਕ)
29. ਨਵੀਂ ਅਦਾਲਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਭਾਰਤੀਆਂ 'ਤੇ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ? (2 ਅੰਕ)
30. ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਕੀ ਸਮਾਜਿਕ ਅਸਰ ਪਿਆ? (2 ਅੰਕ)

(ਅ) ਸਰੋਤ: ਸਤੀ ਪ੍ਰਥਾ ਅਤੇ ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਰਾਏ

19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਤਰਸਯੋਗ ਸੀ। ਸਤੀ ਪ੍ਰਥਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਿਤਾ ਵਿੱਚ ਜਲਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਿਆਨਕ ਰਿਵਾਜ ਸੀ। ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਰਾਏ ਨੇ ਇਸ ਅਨਿਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾਈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ 1829 ਵਿੱਚ ਸਤੀ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਗੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਵਾਇਆ। ਇਸ ਸੁਧਾਰ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਜੀਵਨ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ।

31. ਸਤੀ ਪ੍ਰਥਾ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਸਮਝਦੇ ਹੋ? (2 ਅੰਕ)
32. ਸਤੀ ਪ੍ਰਥਾ ਦੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਉੱਤੇ ਕੀ ਬੁਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਨ? (2 ਅੰਕ)
33. ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਮੋਹਨ ਰਾਏ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਬੁਰਾਈਆਂ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਪਾਏ ਯੋਗਦਾਨ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ। (2 ਅੰਕ)

ਭਾਗ – ਕ (ਨਕਸ਼ਾ ਕਾਰਜ)

ਨੋਟ: ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ 7 ਸਥਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਭਰੋ। (7 x 1 = 7 ਅੰਕ)

34. ਮਾਰੂਥਲੀ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਖੇਤਰ
35. ਗੰਗਾ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਦਰਿਆ
36. ਕਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਰਾਜ
37. ਸੋਨਾ ਪੇਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਰਾਜ
38. ਅਬਰਕ ਉਤਪਾਦਕ ਰਾਜ
39. ਕਪਾਹ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਰਾਜ
40. ਪਟਸਨ ਉਤਪਾਦਕ ਰਾਜ
41. ਚਾਹ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਰਾਜ

ਨੋਟ: ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ 3 ਸਥਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਭਰੋ। (3 x 1 = 3 ਅੰਕ)

42. ਚੇਨੱਈ
43. ਕਾਨ੍ਹਪੁਰ
44. ਦਿੱਲੀ
45. ਲਾਹੌਰ

PSEB PRACTICAL EXAM 2025-26: ਸਿੱਖਿਆ ਬੋਰਡ ਦਾ ਵੱਡਾ ਫ਼ੈਸਲਾ, ਹੁਣ ਪ੍ਰੈਕਟੀਕਲ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ " ਬਾਹਰੀ ( EXTERNAL EXAMINER) ਪ੍ਰੀਖਿਅਕ ਤੋਂ"

 

📰 ਪੰਜਾਬ ਬੋਰਡ ਦੀ ਬਾਰ੍ਹਵੀਂ ਪ੍ਰਯੋਗੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਹੁਣ 'ਬਾਹਰੀ ਪ੍ਰੀਖਿਅਕ' ਰਾਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ

ਮੋਹਾਲੀ: 5 ਦਸੰਬਰ, 2025

ਪੰਜਾਬ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਬੋਰਡ (PSEB) ਨੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਾਲ 2025-26 ਦੀਆਂ ਸਾਲਾਨਾ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਦੌਰਾਨ ਬਾਰ੍ਹਵੀਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਯੋਗੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਹੈ।

ਬੋਰਡ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਹਦਾਇਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਹੁਣ 12ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੇ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਯੋਗੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਬਾਹਰੀ (External) ਪ੍ਰੀਖਿਅਕ ਰਾਹੀਂ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇਗੀ ।

---

📚 ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇ

ਬਾਹਰੀ ਪ੍ਰੀਖਿਅਕਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕਰਵਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇਹ ਪ੍ਰਯੋਗੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਲਈ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗੀ:

• ਫਿਜਿਕਸ
• ਕਮਿਸਟਰੀ
• ਬਾਇਓਲੋਜੀ
• ਅਕਾਂਊਟੈਂਸੀ-2
• ਫੰਡਾਮੈਂਟਲ ਆਫ ਈ- ਬਿਜ਼ਨਸ
• ਹੋਮ ਸਾਇੰਸ
• ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਇੰਸ
• ਕੰਪਿਊਟਰ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ

---

JOIN WHATSAPP CHANNEL GET PUNJAB BOARD LATEST UPDATES ਪੰਜਾਬ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਬੋਰਡ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਅਪਡੇਟ ( Board Exam , Sample paper, Results) ਲਈ ਜੁਆਇੰਨ ਕਰੋ ਵਾਟਸ ਅਪ ਚੈਨਲ

📢 ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਿੱਖਿਆ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨੂੰ ਹਦਾਇਤਾਂ

ਉਪ-ਸਕੱਤਰ (ਅਕਾਦਮਿਕ), ਪੰਜਾਬ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਬੋਰਡ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਮੂਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਿੱਖਿਆ ਅਫ਼ਸਰਾਂ (ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਿੱਖਿਆ), ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਦਾਇਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦੇ ਸਾਰੇ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲਾਂ (ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ) ਨੂੰ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਦਾਇਤਾਂ ਜਾਰੀ ਕਰਨ। ਇਸ ਦਾ ਮੰਤਵ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਯੋਗੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਕਰਵਾਉਣ ਸਮੇਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇ।

ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਦੀ ਕਾਪੀ ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਅਗਲੇਰੀ ਕਾਰਵਾਈ ਲਈ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ (ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਿੱਖਿਆ), ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਉਪ-ਸਕੱਤਰ (ਕੰਡਕਟ), ਪੰਜਾਬ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਬੋਰਡ ਨੂੰ ਵੀ ਭੇਜੀ ਗਈ ਹੈ।

---

SAD NEWS : ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਟਰੱਕ ਨੇ 11ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੀ ਲਈ ਜਾਨ,

 

ਕਿਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ: ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਟਰੱਕ ਨੇ 11ਵੀਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੀ ਲਈ ਜਾਨ, ਸਾਥੀ ਗੰਭੀਰ

ਰੂਪਨਗਰ, 5 ਦਸੰਬਰ 2025 ( ਜਾਬਸ ਆਫ ਟੁਡੇ) 

ਰੂਪਨਗਰ (ਰੋਪੜ) ਦੇ ਕਿਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਮਨਾਲੀ ਰੋਡ ‘ਤੇ ਹੋਈ ਇੱਕ ਦਰਦਨਾਕ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਨੇ 11ਵੀਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈ ਲਈ, ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਟਰੱਕ ਨੇ ਬਾਈਕ ਨੂੰ ਜਬਰਦਸਤ ਟੱਕਰ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ। ਟੱਕਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਸਾਥੀ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਤੋਂ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਮਰਹੂਮ ਘਰ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ।

ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ, ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਮਰਣ ਵਾਲੇ ਨੌਜਵਾਨ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਮਿਆਂਪੁਰ ਅਖਾੜਾ ਵਾਸੀ ਗੁਰਸਿਮਰਨ ਸਿੰਘ ਵਜੋਂ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਉਮਰ ਲਗਭਗ 16 ਸਾਲ ਦੱਸੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਬਾਈਕ ‘ਤੇ ਸਵਾਰ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਟਰੱਕ ਨੇ ਟੱਕਰ ਮਾਰੀ। ਗੁਰਸਿਮਰਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਹੀ ਦਮ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ, ਜਦਕਿ ਉਸ ਦਾ ਸਾਥੀ ਗੰਭੀਰ ਜ਼ਖਮੀ ਹਾਲਤ ‘ਚ ਹਸਪਤਾਲ ਦਾਖ਼ਲ ਹੈ।

ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮਰਹੂਮ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਐਮਿਨੈਂਸ, ਕਿਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੀ। ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਦੋਵੇਂ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਟਰੱਕ ਚਾਲਕ ਨਾਲ ਨਾਲ ਜ਼ਖਮੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ ਬਿਆਨ ਵੀ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਪੁਲਿਸ ਮੁਤਾਬਕ, ਟੱਕਰ ਦੌਰਾਨ ਗੁਰਸਿਮਰਨ ਦਾ ਸਿਰ ਟਰੱਕ ਦੀ ਖਿੜਕੀ ਨਾਲ ਜਾ ਟਕਰਾਇਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਹੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਹਗੀਰਾਂ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਬੁਲਾਈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਜ਼ਖਮੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੂੰ ਭਾਈ ਜੈਤਾ ਜੀ ਹਸਪਤਾਲ, ਸ੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਰੂਪਨਗਰ ਰੈਫਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 🕯️

---

Pay Anomaly: ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੇ ਪੇਅ ਅਨਾਮਲੀ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਸਬੰਧੀ ਗਾਈਡਲਾਈਨਜ਼ ਜਾਰੀ

Punjab Education Department Directs DEOs to Immediately Resolve ETT Pay Anomaly Cases

CHANDIGARH, December 5, 2025 ( Jobsoftoday)

The Directorate of School Education (Elementary), Punjab, has issued a stern directive to all District Education Officers (Elementary) (DEOs (E)) to immediately address and dispose of pending pay anomaly cases concerning teachers of the ETT (Elementary Teacher Training) cadre.

Key Instructions from the Directorate

The administrative letter, issued by the Establishment-2 branch (Amala-2 Shaka), acknowledges representations made by various teacher unions which brought to the department's notice that pay anomaly cases are "still pending" in some districts.

The key details and instructions are as follows:

• Subject: Regarding Removal of Pay Anomaly (Pay Anomaly Door Karan Sabandhi).
• Recipients: All District Education Officers (Elementary) of Punjab State.
• Primary Focus: To immediately resolve all pending pay anomaly cases for **ETT Cadre** teachers, specifically those concerning **Junior/Senior** pay discrepancies.
• Procedure: DEOs are instructed to take immediate action in accordance with the official record and Government rules/instructions to ensure the disposal of these cases.
• Requirement for Guidance: If any approval or guidance is required from the Directorate or the Government for the resolution of these cases, a self-explanatory proposal must be prepared based on the record, with comments and relevant attached documents, and sent to the Directorate immediately.
• Urgency: The letter explicitly warns that "No kind of delay/negligence should be made".

---

BEST SCHOOL AWARDS 2025: 57 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਜਾਰੀ , ਪੜ੍ਹੋ ਸੂਚੀ

COLD WAVE ALERT : ਕਾਂਬੇ ਵਾਲੀ ਠੰਡ: ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦਾ ਪਾਰਾ 3 ਡਿਗਰੀ ਤੱਕ ਡਿੱਗਿਆ, 8 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ 'ਚ 'ਯੈਲੋ ਅਲਰਟ'!

🥶 ਕਾਂਬੇ ਵਾਲੀ ਠੰਡ: ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦਾ ਪਾਰਾ 3 ਡਿਗਰੀ ਤੱਕ ਡਿੱਗਿਆ, 8 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ 'ਚ 'ਯੈਲੋ ਅਲਰਟ'! 🏡

ਜਲੰਧਰ, 5 ਦਸੰਬਰ 2025 (‌ਜਾਬਸ ਆਫ ਟੁਡੇ)

ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਠੰਡ ਦਾ ਕਹਿਰ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸੇ **'ਸ਼ੀਤ ਲਹਿਰ' (Cold Wave)** ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਠੰਡ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਕਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਲਈ **'ਯੈਲੋ ਅਲਰਟ'** ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ।

---

ਠੰਡ ਨੇ ਤੋੜੇ ਰਿਕਾਰਡ, ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਸਭ ਤੋਂ ਠੰਢਾ

• ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ ਆਮ ਨਾਲੋਂ **1.6 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ** ਘੱਟ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
• ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦਾ ਪਾਰਾ 3 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ।
• **ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ** ਸਭ ਤੋਂ ਠੰਢਾ ਰਿਹਾ, ਜਿੱਥੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ **3.2 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ** ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
• ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਆਦਮਪੁਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 3 ਡਿਗਰੀ ਅਤੇ ਬਠਿੰਡਾ ਦਾ **3.8 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ** ਰਿਹਾ।

---

ਇਨ੍ਹਾਂ 8 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ 'ਚ ਚੱਲੇਗੀ ਸ਼ੀਤ ਲਹਿਰ

ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਅਨੁਸਾਰ, ਉੱਤਰੀ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੱਛਮੀ ਗੜਬੜੀ (Western Disturbance) ਸਰਗਰਮ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਹਿਮਾਚਲ ਅਤੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਠੰਡੀਆਂ ਹਵਾਵਾਂ ਨੇ ਮੌਸਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਅੱਜ **ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ, ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ, ਮੁਕਤਸਰ, ਫ਼ਾਜ਼ਿਲਕਾ, ਬਠਿੰਡਾ, ਮੋਗਾ, ਜਲੰਧਰ** ਅਤੇ **ਮਾਨਸਾ** ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ **ਸ਼ੀਤ ਲਹਿਰ (Cold Wave)** ਦਾ 'ਯੈਲੋ ਅਲਰਟ' ਜਾਰੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ 3.2 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ 8.6 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ।

---

ਅਗਲੇ 7 ਦਿਨ ਮੌਸਮ ਖੁਸ਼ਕ, ਤਾਪਮਾਨ ਸਥਿਰ

ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਗਲੇ 7 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਮੌਸਮ **ਖੁਸ਼ਕ (DRY)** ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। 5 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ੀਤ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਲੇ 3 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਖਾਸ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਆਵੇਗਾ।

ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਠੰਡ ਦੇ ਮੌਸਮ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਜਿੰਨਾ ਹੋ ਸਕੇ **ਘਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਰਹਿਣ** ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕੰਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬਾਹਰ ਨਾ ਨਿਕਲਣ।

ਮੰਡੀ ਗੋਬਿੰਦਗੜ੍ਹ ਦੀ ਹਵਾ ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ਰਾਬ

ਠੰਡ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੀ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ **ਮੰਡੀ ਗੋਬਿੰਦਗੜ੍ਹ** ਦਾ ਏਅਰ ਕੁਆਲਿਟੀ ਇੰਡੈਕਸ (AQI) ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ਰਾਬ **257** ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

---

PU CET UG 2026: Application, Eligibility, Exam Date & Merit Calculation Guide

Your one-stop guide for securing admission to B.Sc. (Hons.) under the framework of Hons. School System (4 Years Programme as per NEP-2020) and B. Pharmacy at Panjab University, Chandigarh.

Table of Contents

• Key Dates: PU CET UG 2026 Application Last Date and Exam Schedule
• Detailed Courses, Eligibility, and Seat Availability
• PU CET UG Fee Structure: General vs. SC/ST/PwD
• Detailed Merit Criteria: How is PU CET Merit Calculated?
• PU CET UG Exam Pattern and Negative Marking Scheme
• FAQs: Important Queries on PU CET UG Admission

Click Here to Register for PU CET UG 2026 Now!

---

📅 Key Dates: PU CET UG 2026 Application Last Date and Exam Schedule

All prospective students must pay close attention to the official schedule for the PU CET UG 2026 exam. Missing the application last date will result in the forfeiture of your opportunity for Panjab University B.Pharm admission 2026 and B.Sc. Hons programmes.

Important Dates to Remember (Verified Schedule)

The following schedule has been verified against the official Panjab University prospectus and notices:

Sr. No.	Activity	Date
1.	Date of Availability of Online Entrance Test Form	November 14, 2025 (Friday)
2.	Last date for submission of information on the website to generate Login ID and Password (The core PU CET UG 2026 application last date)	December 14, 2025 (Sunday)
3.	Last date for deposit of fee through Online mode	December 16, 2025 (Tuesday)
4.	Last date for uploading photograph, signature, and other information	December 18, 2025 (Thursday)
5.	Availability of Admit Card Online	December 23, 2025 (Tuesday)
6.	Last date for candidates who have not completed their form but have paid requisite fee (with late fee of Rs. 500/-)	December 24, 2025 (Wednesday)
7.	Date & Time of Entrance Test (PU CET UG 2026 exam date and time)	December 28, 2025 (Sunday)
8.	Tentative Date of declaration of result	April 03, 2026 (Friday)

PU CET UG 2026 Test Timings (28-12-2025)

The test involves four papers. Candidates must choose the combination required for their desired course. The PU CET UG 2026 exam date and time breakdown is as follows:

• Paper-I: Mathematics (9.00-10.10 a.m.)
• Paper-II: Chemistry (10.40-11.50 a.m.)
• Paper-III: Physics (12.20-1.30 p.m.)
• Paper-IV: Biology (2.20-3.30 p.m.)

The examination will be held in several examination centers including Chandigarh, Ludhiana, Muktsar, and Hoshiarpur.

---

🔬 Detailed Courses, Eligibility, and Seat Availability

The Panjab University CET (U.G.) 2026 is the gateway for admission to various science honours courses now under the **4 Years Programme as per NEP-2020**. Here is a breakdown of the key courses, their eligibility, and the required CET UG subject combination.

B.Pharm and B.Sc. Hons. (NEP-2020) Course Overview

Course Name	Minimum Eligibility (10+2 Marks)	CET UG Subject Combination	Open Seats
B. Pharmacy	50% with English, Physics, Chemistry and Biology/Biotechnology/Mathematics	(i) Physics, Chemistry, Biology (PCB) OR (ii) Physics, Chemistry, Mathematics (PCM)	46
Botany, Zoology, Anthropology, Chemistry, Geology	50% with English, Physics, Chemistry, Biology	Physics, Chemistry and Biology (PCB)	20, 25, 30, 58, 30 respectively
Physics, Physics (Spl. in Electronics)	50% with English, Physics, Chemistry, Mathematics/Biology	(i) PCB OR (ii) PCM	40, 20 respectively
Biochemistry, Microbiology, Biophysics, Biotechnology	50% with English, Physics, Chemistry, Mathematics/Biology	(i) PCB OR (ii) PCM	25, 30, 25, 15 respectively
Mathematics, Mathematics & Computing	50% with Mathematics as one of the subjects	Mathematics (M) only	30, 15 respectively

Candidates seeking admission to B.Sc. Hons Panjab University NEP-2020 programmes must meet the PU CET UG 2026 eligibility criteria detailed above. A 5% concession in eligibility marks is admissible to SC/ST/BC/PwD candidates.

Already Registered? Login Here to Complete Your Form.

---

💰 PU CET UG Fee Structure: General vs. SC/ST/PwD

The fee for the entrance test is non-refundable and non-transferable. The PU CET UG fee structure is dependent on the candidate’s category and whether they opt for an additional subject paper.

CET Application Fee (Non-Refundable)

Category	Fee
General Category (PCB/PCM/M)	Rs. 2850/-
SC/ST/PwD Category (PCB / PCM/M)	Rs. 1425/-
Additional Paper (Biology / Math)	Rs. 570/-

Candidates should note that the actual academic fee must be paid during counselling. For instance, the approximate first installment for **B.Pharm. admission** is Rs. 21,490/-, and for most B.Sc. Hons. Science courses, it is around Rs. 14,445/- for Indian Nationals. The amount for the **fee for B.Sc. Hons Anthropology Panjab University** and other departments is available in Appendix D of the prospectus.

---

📊 Detailed Merit Criteria: How is PU CET Merit Calculated?

Understanding the **merit criteria for B.Sc. Hons Panjab University** and B.Pharm is crucial. The selection process is a combination of your performance in the entrance test and your qualifying examination marks.

Weightage Distribution

The final merit list is prepared by combining three components:

1. **CET Merit**: 75% weightage
2. **Qualifying Examination (10+2) Merit**: 25% weightage
3. **Over and above weightage** for activities like NCC, NSS, etc.

Merit Calculation Formula (for PCB/PCM Combination Courses)

The process begins by calculating the CET percentile score (P) separately for the two streams (PCB and PCM). The formula used for the percentile score (P) is:

$$P = \frac{N - R}{N} \times 100$$

Where R is the rank of the candidate in that stream's merit list, and N is the total number of candidates who appeared in that stream. The final total merit marks are calculated up to three decimal places using the formula:

$$Total \, merit \, marks = 0.75 \times P + 0.25 \times Q + weightages \, for \, other \, activities$$

Here, Q is the percentage total marks in the PCB (Physics, Chemistry & Biology) or PCM (Physics, Chemistry & Mathematics) subjects in the 10+2 examination. If a candidate has qualified with both PCB and PCM, the higher Q component will be considered.

Merit Calculation for B.Sc. Hons Mathematics

For B.Sc. (Hons.) Mathematics, the merit is calculated out of 160 based only on the Mathematics paper in CET and the total marks in 10+2:

$$Merit \, for \, Admission = X_1 + Y_1$$

Where:

• X1 is the marks obtained in CET Mathematics (out of 120).
• Y1 is the total marks obtained in the 10+2 examination (all subjects) calculated out of 40. ($Y_1 = \frac{M}{T} \times 40$, where M is marks obtained and T is total marks).

---

📉 Minimum Qualification: What is the PU CET Cutoff Percentage?

To be considered for admission, candidates must meet the minimum qualification criteria. The PU CET cutoff percentage differs slightly based on the category of the candidate.

• General Category: The cut-off percentage is 15% of the total marks.
• SC / ST / Backward Classes / PwD Candidates: This requirement is relaxed to a minimum attainment of 10% of the total marks.

Only candidates declared as "Qualified" in the result will be eligible to fill the Admission Form.

---

✍️ PU CET UG Exam Pattern and Negative Marking Scheme

The examination is conducted in four subjects: Physics, Chemistry, Biology, and Mathematics. The medium of the examination shall be ENGLISH only. The syllabus is based on the CBSE Syllabi for $10+1$ and $10+2$ for the session 2023-25. Candidates must choose the appropriate CET UG subject combination (PCB / PCM / M) based on their desired course.

Exam Scheme

Subject (Paper)	No. of Questions	Total Marks	Duration
Mathematics (Paper-I)	60	120	70 minutes
Chemistry (Paper-II)	60	120	70 minutes
Physics (Paper-III)	60	120	70 minutes
Biology (Paper-IV)	60	120	70 minutes

Understanding the Negative Marking Scheme

The PU CET UG negative marking scheme is a critical detail. There shall be negative marking, meaning 25% of the marks allotted will be deducted for wrong answers. Since each question carries 2 marks, **0.5 mark** will be deducted for each wrong answer.

The use of a calculator is not allowed in any subject/paper. However, the University will provide logarithmic tables.

Visually handicapped/Persons with Disability (PwD) candidates will be granted an extra 20 minutes for each paper.

---

📞 Important Contact Information (Admission Enquiry)

For any urgent queries regarding the application, exam, or admission, use the official **contact numbers for PU CET admission enquiry** during working hours (Monday to Friday, 9:00 am to 5:00 pm).

General Enquiry Contacts

Office/Official	Phone Number(s)
Assistant Registrar (C.E.T.)	0172-2534829, 9815602893
Main Enquiry Office	0172-2534818, 2534819, 2534866, 18001802065

Course-Specific Admission Enquiry

For specific questions about eligibility or departmental details, such as the **B.Sc. Hons Physics eligibility Panjab University** requirements or the **fee for B.Sc. Hons Anthropology Panjab University**, contact the respective departments:

• B.Pharm.: Chairperson, University Institute of Pharm. Sciences (0172-2534110)
• Biotechnology: Chairperson of the Department (0172-2534085)
• Chemistry: Chairperson of the Department (0172-2534404)
• Mathematics: Chairperson of the Department (0172-2534501). They can address queries on the **B.Sc. Hons Mathematics PU CET subject combination**.

---

❓ FAQs: Important Queries on PU CET UG Admission

What is the final PU CET UG 2026 application last date?

The last date for submission of information on the website to generate Login ID and Password is December 14, 2025 (Sunday). The final fee deposit must be done by December 16, 2025.

How is the merit criteria for B.Sc. Hons Panjab University determined?

The final merit list is based on a weighted formula: 75% weightage to the CET percentile score and 25% weightage to the 10+2 marks, plus any additional weightage for NCC/NSS.

What is the required B.Sc. Hons Mathematics PU CET subject combination?

For admission to B.Sc. (Hons.) Mathematics and Mathematics & Computing, the required CET UG subject combination is Mathematics (M) only. Candidates must have Mathematics as a subject in 10+2.

What is the PU CET UG fee structure for the General Category?

The application fee is Rs. 2850/- for the General Category (for PCB/PCM/M). The fee for an additional paper (Biology or Math) is Rs. 570/-.

What subjects make up the CET UG subject combination for Panjab University B.Pharm admission 2026?

The candidate must appear in either Physics, Chemistry, and Biology (PCB) OR Physics, Chemistry, and Mathematics (PCM) in the entrance test.

What is the focus of the B.Sc. Hons Panjab University NEP-2020 programme?

The B.Sc. (Hons.) under the framework of Hons. School System is now a 4 Years Programme as per NEP-2020, aligning with the New Education Policy's structure for undergraduate studies.

---

🔗 Important Links for PU CET UG 2026

Use these direct links to navigate the Panjab University CET portal:

• Registration Link: https://cetug.puchd.ac.in/registration.php
• Download Prospectus: Download the Official PU CET UG 2026 Prospectus
• Login Link: Login to your PU CET UG Account
• Official Website: Panjab University CET UG Website

Ensure you check the website regularly for any last-minute updates, as all updates will be available online.

Disclaimer: This information is based on the official PU - CET-2026 (U.G.) Prospectus. Always refer to the official Panjab University website and prospectus for the most accurate and up-to-date information.

© 2025 PB.JOBSOFTODAY.IN